Tekstweergave van KKO7536-446-084

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Maar, waarom^ waaroni, waarmn stellen de ge- ooemde heeren, Hohtnann daartoe in de gele- gertheid? Is er wellicht iets te verbergen, iet^ wat Hoh- mann weet ea waardoor Hotunann deze Com- snissarissen en Directie naar zijn hand kam zetten? Daarop zullen de heeren Boman®, Bongaerts en Maassen nu het antwoord moeten geven. Ze zullen toch moeten verktanen, hoe zij er toe ko- nien, hun clientele bloot te stellen aan een bij- zonder risico, door aan zulk een man het In- specteursctoap toe te vertrouwen. OF SCHA- MEN DE HEEREN ZICH WELLICHT VOOR DE WIJZE, WAAROP ZE ZICHzELF EXTRA- INKOMSTEN VVETEN TE VERSCHAFFEN. extra-inkomsten I De spaarkas belegt zijn gelden in R. K. leeidn- gen. Wat is nu gemakkelijker, dan aan den „ker- kelijken" Debiteur te zeggen: „goed, ik zal u tegeo een flinke rente die geldkening bezorgen^ oiaar voor een gedeelte moet gij dat geld weer beleggen, door spaarkasinschrijvingen bij mij te nemen. Op die wijze is de door ons verstrekte leening dan weer |wachtig jgedekt en ge beiioeft al dien tijd, dat de leening loopt^ niets af te lossen." Zoo ging het bijvoori>eeld met de geldleening VM fl30.000 aan de vereenigiog tot bevorde- ring van het Gesticht van het arme kind Jezus te Simpelveld. De vereeniging kreeg f130.000 voor ruim 15 jaar tegen 41/2%, moest echter zich verbinden voor 250 spaarbrieven ad /500.— ieder, dus voor /125.000. Dat bedrag moet bin- nen veet^en jaar gespaard worden en wel door maandelijks, gedurende die veertien jaar f750.— aan de spaarkas te betalen. Na veertien jaar dus, zou de spaarkas een even groot bedrag schuldig zijn aan de vereeniging als omgekeerd en de leening dus zijn terugbeteald. Daarop is natuurlijk h^l wat aan te merken, want de spaarkas belegt de spaargelden heusch niet voor niets, maar het ergste is, dat de provisie voor die spaarbrieven, een extra-douceurtje vormde voor den Directeur prive, alzoo een aardige bij- verdienstfe van /1.875. Natuurlijk, de geldlee- ner, tuk op het geld wat hij behoeft, moet on- der het juk door en dat juk is niet alleen voor- deelig voor de maatschappij, maar is tevens een bijzondere bate voor den Directeur. Zoo sleepte de heer Maassen uit die leening een „meeval- lertje" van Wjna 2 mille. Maar er zijn meer memscheti, die tuk zijn op eM dergelijke bijverdienste, bi^oorbeeld ir. Bongaerts of, wat tei»lotte hetzelfde is, zija zoon. Bij een leening aan heit ziekenhuis St. Joanna de Deo, waarvan „toevallig", o heel toevallig, Ir. Bongaerts reg«it is, werd het ziekenhuis ge- dwongen 350 van die spaarbrieven te contrac- teeren. De heer Maassen ontving /2.625 als extratje, maar... tenslotte relaties zijn relaties niet waar, en aan Bongaerts, als regent, kan men tenslotte niet een fooi in de hand drukken. Daarom betaalde de directeur Maassen f875.— retourcommissie aan den zoon van Ir. Bon ­ gaerts. Aldus was de zaak in orde. Ir. BongaMs had zich niets te verwijten en de zoon kon het tenslotte ook niet helpen, dat papa regent van het betrokken ziekenhuis was. Zijn het deze en dergelijke feiten, die Mr, Bo- mans, Ir. Bongaerts, den heer Maassen, belet- ten zich van hun inspecteur te ontdoen, Nu, het zal hen niet helpen. De kruik gaat zoolaog te water tot zij breekt. Enu . . wie met pek om- gaat, wordt er mee besmet. De baatzucht heeft de „heeren" wel zeer ver gebracht. marsjan en organon Schrik niet, beste lezer, wij willen U niet vertel- len, dat de heer Marchant iets te maken hee?t met het Schandaal aan de Organon-fabrieken; maar anderszins is er wel verband tusschen de ­ ze twee. We zouden hier met eens zoo gauw aan gedacht hebben, als de heer Marchant er zelJ niet over begonnen was. Mr. H. P. Marchant, oud-minister van onderwijs, kunsten en weten- schappen, thans in ruste teerend op zijn voor- bije glorie, schrijft hierover in „Ons Noorden". Er is echter iets dramatisch in dit geschrijf: de goede man kan schijnbaar weinig anders doen DAN AANGEVEN,, WAARIN HIJ ZELF, TIl- DENS ZIJN iVlINiSTERSCHAP, GEFAALD HEEFT. En nu kan hij zich hier wel van afma- ken, met de uitvlucht, dat dergelijke zaken niet onder zijn departemerat vielen; maar deze uit ­ vlucht gaat nirf op. Als hij zijn groote open brie- ven aan den heer Vrijman schrijft, en hem NU zoo uitdrukkelijk in het gelijk stelt, dan zeggen wij; heer Marchant, wij noemen u laf, dat U tij- dens uw ministerschap nooit met de vuist op tafel geslagen hebt, en Uw collega's hebt ge- dwongen dit onrecht te herstellen, of openlijk heen te gaan — maar voor ons staat dan 06k niet het salaris op de eerste plaats ! Deze heer Mr. H. P. Marchant dan, heeft ge- pend over het schandaaltje bij Maupie. Natuui- lijk in heel wat nettere termen dan wij, maar wij zijn dan ook geen oud-Ministers of advocaten. Hij heeft, toen het potje a! te hard begon te stinken, zich afgewend, en verklaard, dat het toch een schandaal was, dat zooiets in Neder- land mogelijk vt^as, en dat hem bekend was, hoe er al jaren geleden tegen de gevaren der fabrie- ken is geprotesteerd. En hij vertelt hoe hij en- kele jaren geleden getuige was van een massale meeting der K. J. V. in de veemarkthallen te Den Bosch. Daar reeds kwamen rapporten binnen van meisjes, dat de toestanden toch zoo beroerd waren, en dat de meisjes aan zooveel gevaren bloot stonden. En, ze^ Marchant; toen werd er aan deze klacht geen gehoor gegeven; als de regeering toen maar naar die K. J. V. geluis- terd had, zou dit nu niet zoo gestonkeni hebben. Ons schoot te binnen, dat wij inderdaad het genoegen hebben gesmaakt, den heer H. P. Marchant, op die vergadering gezien te hebben. Wij waren daar nl. door zeer toevallige oaistan- digheden ook aanwezig. En inderdaad: de rap- portrices hebben er gesproken over de gevaren der fabrieken, en hebben met klem aangedron- gen, dat de regeering maatregelen zou nemen, om de meisjes te beschermen. En wij herinaie- ren ons als de dag van gisteren, hoe al die dui- zenden meisjes de oogen ophieven naar Mr. H. P. Marchant, DIE DAAR WAS ALS MINISTER, ALS VERTEGENWOORDIGER DER REGEE ­ RING, Van hem verwachtten zij, dat hij naar DenHaag terug zou keeren, en z'n ambtsgenoot waarschu- wen, dat hij maatregelen moest nemen tegen deze gevaren. HAD MARCHANT TOEN ZIIN PLICHT GEKEND, WELLICHT WARE DIT SCHANDAAL VAN MAUPIE EN DE VELE AN- DEREN DIE NOG ONBEKEND Z1|N, VOOR- KOMEN, EN WAREN TIENTALLEN VAN MEISJES MET VERONGELUKT VOOR HUN LEVEN. Maar de heer Marchant was hoorende doof. Dit kon men toch niet van hem vragen, dat hij' za ­ ken, die niet tot zijn departement behoorden, zou bespreken met zijn collega-ministers. Liever wachtte hij een paar jaar, tot op tenminste een fabriek de beerput openbrak, om dan zijn han- den in onschuid te wasschen. (Trouwens; dit is heeleniaal Marchant's methode, Wij herinneren ons eers aardig voorval van diezelfde vergade- ring, dat teekenend is, De K, J. V, zat niet a! te dik in de siappe was in dien tijd — nu schijnt dat voorbij — en had Marchant genoodigd, in de stille doch vurige hoop, subsidie los te krij- gen. In zijn ijver ging Mgr. Frencken, de direc ­ teur van de K. J. V., zelfs zoo ver, dat hij, toen Marchant zou spreken, de meisjes verzocht, „uit eerbied voor het wereldlijke gezag", staande zijn woorden te aanhooren, De stille hoop werd ech ­ ter niet vervuld; er kwam geem woord over sub ­ sidie, Hij gaf de meisjes de boodschap mee, dat ze „zonnetjes in huis moesten zijn" — dat was veel goedkooper. En waarachtig, NU gaat die ­ zelfde man, als hij nog eens op Bouvigne in Bre ­ da komt, staan vertellen, dat 4 toch zoo'n schan- de is, dat dit werk niet gesteumd wordt door de regeering! !) Echter: Marchant is niet de eenige, die zijn han- den in onschuid wasdit. In de bladen hebben wij kunnen lezen, dat er een journalist is ge- weest bij Mgr,Frencken, den directeur der K.J,V, om te vragen, hoe, hij over de Organon-geschie- denis dacht. Ja, wat kon hij anders zeggen, dan dat't een stinkende zwijnenboel was. Maar, zei hij terecht: wij hebben reeds lang op dit aam- beeldje gehamerd, Hij herinnerde aan een en- quete van „Dux" — en hij had nog veel meer lectuur kunnen opnoemen, Er IS inderdaad veel gesclireven over het gevaar van dergeliike fa ­ brieken, Maar, nadat hij verteld heeft, van veel meer fa ­ brieken volledige gegevens te hebben, laat Mgr. Frencken zich ontvallen: ,,'t is zoo moeilijk, bijr na onmogelijk, dat laatste bewijs te krijgen. waaraan de rechter houvast moet hebben." Juist, daar zit de kneep. U kunt van Maupie ge- weten hebben wat U wilde, het hielp niets, als er niet een der meisjes den moed zou hebben, te getuigen. En dit was uiteraard te gevaarlijk. Snapt U waar de zaak strandt ? In de opvatting van „recht" die de heeren van vandaag er op na houden. Wij, gewone menschen, die pro- beeren eerlijk te zijn, wij zouden zoo zeggen; als heel Oss je precies kan vertellen wat Mau ­ pie voor iemand is, dan weten WIJ wel hoe we hem moeten aanpakken. Maar de heeren, die zitten op de rech- terstoelen, die moeten eerst het „wettig en over- tuigend bewijs" gezien hebben, vooraleer ze eraan denken tot een onderzoek over te gaan. Het is heel wat anders, waimeer het Arnold Meijer is. DIE wordt niet eens tot het bewijs van zijn beschuldigingen toegelaten. Maar als iemand Maupie of een ander dergelijk geld-su- jet zou durven beschuldigen, dan moet er „recht" gesproken, in naam des konings. Wij hebben in Nederland immers een Christe- lijke Regeering. Er zijn vier Roomsch Katholie- ke Ministers, en nog een aantal Christelijken, en geen enkele roode of zwarte. Allemaal zijn ze even braaf. MAAR ALLEMAAL BIJ ELKAAR ZIJN ZE NOG NIET STERK GENOEG, EEN WETJE TE MA ­ KEN OM SMEERLAPPEN TE BELETTEN. HUN PLOERTEN-NEIGINGEN UIT TE LE ­ VEN. Ja zeifs, als de directeur van de K. J. V. NU den moed had, de gegevens, waarover hij beschikt, te publiceeren. Hep hij kans met den strafrechter in aanraking te komen. — DAT NOEMT MEN DE „ZEGENINGEN" DER „HEI- LIGE DEMOCRATIE", waarvoor wij alien pal moeten staan tot in den dood. WAT IS ONZE REGEERING TOCH CHRISTELIJK, EN WAT REGEERT ZIJ TOCH VOLGENS GOD's OR- DONNANTIEN. h. in't V. P, S. In een later artikel beklaagt Mgr, Fren- ken zich, dat hij voor zijn opleiding geen sub ­ sidie kreeg, en zegt: wij zouden 't zoo graag willen zooals in Italic, waar de sociale zorg van rijksv/ege geschiedt, Mogen wij even een vraag stellen: wie was 't, die dit schoons in Italie bracht: Don Sturzo met zijn „groote" en „mach- tige" en ,,eene" Katholieke Partij, of die slechte faksist van 'n Mussolini ? Wie zullen in Neder ­ land moeten zorgen dat er werkelijk RECHT- VAARDIGE wetten komen: de heerlijke Staats- partij (afgod op leemen voetstuk) of dat slechte Zwarte Front? Wanneer zal men eens ooit zijn hersens gaan gebruiken (als men ze nog heeft) ?