Tekstweergave van KKO7536-449-027

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
2 ^ o(f- N.$.B.-lnva§lc in Oss; maar de hecle katfhollehe bevolhin^ driifl de Nazi's de slad nil. ZATERDAGMIDDAG KWAMEN VIJFTIG N.S.B.-EKS IN TIEN AUTO'S VAN BOVEN DEN MOEBDIJK IN OSS SCHANDAAL-L.ECTUUB VEBKOOPEN TEGEN DE GEESTELIJKHEID VAN OSS EN TEGEN DEN KATHOLIEKEN MINISTER VAN JUSTITIE, MR. GOSELING. De Katholieke bevolking van Oss ontplooide direct een algeineene tegen-actie teg'en deze ergerlijke N.S.B.-provocatie; vijf N.S.B.-ers waren met groote messen gewapend. Duizenden tnenschen op sttaat en vechtpartijen, waarbij verschil- lende personen warden gewond, o.a. een twintigjarige N.S.B.-er uit Utcecnt, die tn het R.K.. Ziekenhitts hefdertjk werd opgenomen en verpleegd I ZaterdagmidTdag hebben er zich te Oss ernstige straatrelletjes voor gedaan, welke uitgelokt warden door de N. S. B, rlie met tien auto's uit Utrecht en. Holland naar Oss gekomen waren om schandaal-lectuur te ver- spreiden tegen de geestelljkheid van Oss en tegen d'en katholieken minister mr. Goseling. Wij laten hierover de berichten uit de ,,Maasbode", Hdbld. en Tel. volgen: De Msb. schrijft: „A1 gedurende eenige weken, sedert Oss in het middelpunt van de belangstelling staat, trachten colporteurs van de N.S.B. hun bla- den ook in Oss zelf aan den man te brengen. Dit gebeurt dan des Zaterdags. De bevol- king is dit colporteeren echter weinig naar den zin en de verkoop van de bladen is dan ook zeer gering. De schandelijke aanvallen op geestelijk en wereldlijk gezag door de nationaal-socialis- tische en andere bladen hebben bij de geheele bevolking groote verontwaardiging g-ewekt. Deze verontwaardiging is te Oss algemeen en in alle lagen van de bevolking. Wie zijji cor slechts te luistere-" legt, kan dit ervaren. In den loop der afgeloopen week hadden zich g-eruchten verspreid, dat Zaterdagmid- dag wederom gecolporteerd zou worden. De vorige week hadden er reeds kleine opstoot- jes plaats gehad en het stond te vreezen, dat deze zich thans, wellicht in ernstiger vorm, zouden herhalen. Om ongeregeldheden te voorkomen had de politie echter maat- regelen getroffen. Tegen (Trie uur arriveerde een der.tigtal colporteurs in auto's uit de richting Nijme- gen Zoodra zij in de kom der gemeente wilden utistappen, werden zij door de gemeente politie, bijgestaan door de marechaussee, onder leiding van burgemeester Ploegmakers op wapenen gefouilleerd. Hierbq werd. een vijftal groote messen (o.a. een snoeimes) in beslag genomen, terwijl tegen de dragers j ervan proces-verbaal werd opgremaakt. intusschen was een groote menigte samen- gestroomd, welke de colporteurs met gejoel begroette. Onder bescherming van de politie kon echter met colporteeren worden aange- vangen. De menigte volgde hen luid schreeu- wend en nam een dreigende houding aan. Van verkoopen was geen sprake. De N. S. B.-ers verspreidden zich daarop in eenige straten, wat tot gevolg had', dat ook de po- litiemacht, die hen beschermde, moest wor ­ den verdeeld. Op het oogenblik, dat hierdoor eenige colporteurs zonder bewakers waren. werden zij tegenover de omstanders hand- tastelijk, waarop dezen op hen aanvielen en voordat dat politie kon ingrijpen, hadden zij een pak slaag te pakken. De mannen, die naar men ons uitdrukkelijk verzekerde, zelf met handtastelijkheden waren begonnen, werden door de politie ontzet en bleken ver- schillende verwondingen te hebben opgeloo- pen. Zij werden naar het politiebureau over- gebracht, waar hun kwetsuren werden ver- bonden. Een hunner kon daarop heengaan, doch de ander bleek zoo ernstig gekwetst te zijn, dat hij op advies van dr. Schudel naar het ziekenhuis werd overgebracht. De leider van de groep colporteurs, die zelf niet aan het colporteeren deelnam, bleek zich op straat allepbehalve veilig te gevoelen en kwaiii zich op\het zoozeer gesmade politie ­ bureau onder bescherming stellen. In de Spoorlaan trachtte de menigte de auto's, waarmede de N.S.B.-ers waren ge ­ komen, 6mver te werpen. De politie moest hier van den gummistok gebruik maken en rake klappen uitdeelen om zulks te voorko ­ men en de menschen op een afstand te hou- dea.- Tenslotte achtte het N.S.B.-gezelschap het geraden, te vertrekken, wel "inziende, dat zu bij de verontwaardigde Ossenaren geen suc- ces hadden. Na hun vertrek trok een deel van het pu- bliek naar het Villapark, naar het huis van den Joodschen correspondent van diverse bladen Max H. en luchtte hier door gejoel zijn ergernis over 's mans wijze van bericht- geving over Oss, die daarbij de N.S.B. in de kaart speelde! Een stcrtbui, die om ongeveer vijf uur los- barstte, maakte echter aan alle betoogingen radicaal een einde en was de oorzaak, dat de rust in het stadje spoedig was terugge- keerd. Het HdbW. schrijft over de relletjes o.a. het volgende: „Wat reeds lang gevreesd werd, is Zater damiddag een feit geworden: in Oss is het tot ernstige ongeregeldheden gekomen als gevolg van de colportage met politieke bla ­ den, waarin op zeer scherpe wijze de jongste opzienbarende gebeurtenissen werden bespro ken. De laatste weken waren vooral op Zater- dag regelmatig colporteurs van de N.S.B. en van Zwart Front, de organisatie van Arnold Meyer, in Oss verschenen om te colporteeren met „Volk en Vaderland", „Het Nationale Dagblad" en „Zwart Front", waarin op sen- sationeele wijze de gebeurtenissen werden besproken en waarin scherpe aanyallen wer ­ den gericht op de Joden, de R. K.; geestelij- ken, en de R. K. Staatspartij. Tot nu toe was het gebleven bij het over en weer lan- ceeren van onvriendelijkheden, maar anders werd de toestand, toen Zaterdag van de zijde der R. K. Staatspartij een tegenactie op touw gezet werd. Ook Zaterdagmiddag werden weer veel colporteurs verwacht en ditmaal besloten de aanhangers van de R. K. Staatspartij (Lees „De Ossche bevolking", zooals de Tel. schrijft Red.) niet thuis te blijven, maar met het orgaan van deze politieke organisatie ,.De Opmarsch" eveneens te gaan colporteeren. Waarschijnlijk hebben de N.S.B.-ers hiervan de lucht gekregen, althans zij verschenen I dea middags, met een klein legertje colpor ­ teurs, naar schatting ongeveer 50 man, af- komstig uit Nijmegen, Utrecht en Noord- Holland, in de straten van Oss. Te voren hadden zij van hun plan om te colporteeren aan de politie kennis gegeven en om be ­ scherming verzocht. Ook het publiek scheen bemerkt te hebben, dat er iets op til was, want de straten wa ­ ren vol menschen, die in zeer opgewonden toestand verkeerden en op luidruchtige wijze van hun gevoelens blijk gaven. De verschijning van een der leiders van de N.S.B.-colporteurs uit Nijmegen, die per auto arriveerde, was het sein tot ongereldheden. De man kwam per auto in Oss, maar nauwe- lijks had men zijn wagen opgemerkt of een waar bombardement met vuile eieren, kool- stronken en andere, zich voor dit doel eige- nende projectielen werd op de auto geopend, zoodat dit voertuig in minder dan geen tijd er ontoonbaar uitzag en met eierstruif was overdekt. De N.S.B.-er vervoegde zich toen met een klacht tot den brigade-commandant van de Koninklijke Marechaussee, opper- wachtmeester Mintjes, die hem den raad gaf naar Nijmegen terug te keeren en geen verdere aanleiding te geven tot relletjes. Intusschen waren de N.S.B. colporteurs hun werk begonnen, maar waar zg zich ver- toonden, waren spoedig colporteurs van „De Opmarsch" aanwezig, die v66r hen gingen loopen. Over en weer overlaadde men elkaar met onvriendelijkheden waarbij het publiek zich niet onbetuigd liet. Een oorverdoovend gejoel weerklonk door do straten en het duurde niet lang of hier en daar geraakten menschen handgemeen en iievige klappen werden uitgedeeld, waardoor verscheidene personen builen en bloedneuzen opliepen. De gemeentepolitie, versterkt met de marechaussee, onder leiding van burge ­ meester Ploegmakers, greep hier en daar in Eenige colporteurs werden gearresteerd, maar telkens traden weer elders nieuwe groepen op en herhaalden zich de onver- kwikkelijke tooneelen. Vooral de Molenstraat, de Kruisstraat en de Heuvel waren brandpunten van de onge ­ regeldheden. Op de laatste plaats ontstond tegen vier uur een hevige vechtpartij, rioor- dat — volgens de correspondent van't Hbld. — eenige N.S.B.-ers door een groote groep politieke tegenstanders overvallen werden. Een der colporteurs werd daarbij zoodanig afgeranseld en getrapt, dat hij met zware verwondingen per ziekenauto naar het Sint Anna Ziekenhuis moest worden vervoerd. Tegen den avond vormden de aanhangers van de R. K. Staatspartij, die ver in de meer- derheid waren, een grooten optocht, waarin borden werden medegedragen met opschrif- ten als: ,,De N.S.B. beleedigt onze priesters", „de N.S.B. liegt over Oss", ,,Leve burgemees ­ ter Ploegmakers", „Leve minister Goseling", enz. Duizenden menschen liepen in den stoet mede en overal waar colporteurs van de N. S. B. stonden, weerklonk een geweldig ge ­ joel en gefluit. Om de colporteurs verzamelden zich steeds grootere groepen menschen, zoodat het hun cnmogelijk werd gemaakt hun bladen te verkoopen. Niettemin bleven zij hun bladen aanbieden. De Tel. weet wonderlijk genoeg Zondag- morgen niet veel over de provocatie der N.S.B.'ers te vertellen, maar is den ge\fonden N.S.B'er, zekeren Pelzer uit Utrecht, die inwendige kneuzingen in het onderlichaam had opgeloopen, in het ziekenhuis gaan in- terviewen. Het anti-Ossche blad schrijft het volgende; „Te Oss hebben zich Zaterdagmiddag on ­ geregeldheden voorgedaan. In den middag trachtte een groep N.S.B.ers exemplaren van het partij-orgaan te colporteeren. De Ossche bevolking nam tegen de propagandisten een dreigende houding aan en ofschoon de politie handelend optrad kan zij niet voorkomen, dat het tot handtastelijkheden kwam. Een N. S. B'er werd zoodanig gewond, dat hij naar het ziekenhuis vervoerd moest worden. Het was de 30-jarige J. Pelzer uit Utrecht, die in ­ wendige kneuzingen in het onderlichaam heeft opgeloopen. Wij hebben den jongeman vanavond In het ziekenhuis opgezocht. Hij vertelde ons, dat hii met een aantal kameraden uit Utrecht naar Oss gekomen was om met het partij- blad te colporteeeren. Aanvankelijk verliep alles rustig en konden zij eenige exemplaren verkoopen. Tegen ongeveer half vier echter begon de Ossche bevolking samen te scholeh en viel zij de N.S.B'ers lastlg. O.a. werden door de verschillende menschen borden mee- gedragen met opschiiften als: „Weg met de N.S.B.", „De N.S.B. belee ­ digt onze priesters". „De N.S.B. liegt over Oss" etc. Steeds drukker werd het in de straten en op een zeker oogenblik, zoo vertelde ons Pel ­ zer, zat Ik bekneld tusschen twee volksme- nigten en werden er plotseling klappen uit ­ gedeeld. Ik kreeg slagen in het gezicht en werd tegen de bulk getrapt. Ik ben toen ge- vallen en later onder politie-geleide naar het ziekenhuis overgebracht. Op het oogenblik heb ik erge pijn maar ik reken er toch op dat ik morgen naar Utrecht zal kunnen- terugkeeren", Wij hebben ook nog inlichtingen gevraagd bij de gemeente-politie. Zij deelde ons mede, dat circa veertig N.S.B'ers in tien auto's uit verschillende deelen van het land naar Osa waren gekomen. „Het was ondoenlijk, zoo vertelden ons de politiemenschen, overal tegelijk te zijn en dg orde te bewaren. De bevolking van Oss is zeer verboigen op de nationaal-socialisten en het was niet mogelijk die volkswoede op alle mogelijke punten tegelijk te keeren. Daar- door hebben wij niet kunnen voorkomen, dat P. zoodanig werd gewond, dat hg naar het ziekenhuis vervoerd moest worden. Verschillende N.S.B'ers hebben op het po ­ litiebureau aangifte gedaan van mishande- ling. Van deze klachten hebben wij nota ge-< nomen en natuurlijk zal een onderzoek wor- den ingesteld, maar het zal waarschijnlijk moeilijk zijn om de daders te vinden, aange« zien te veel menschen bij de herrie betrok- ken zijn geweest. In dergelrjke gevallen ia gewoonlijk moeilijk uit te maken, wie slagen of trappen hebben toegebracht." Ook de vorige week heeft de bevolking reeds een aantal N.S.B.-propagandisten, die trachtten exemplaren van het Nationale Dag ­ blad te verkoopen, genoodzaakt de vlucht te nemen. De inhoud van het artikel, dat in het bewuste nummer van het Nationale Dag ­ blad gepubliceerd was, is voor den deken van Oss, mgr. G. v. d. Boer, aanleiding ge ­ weest om bij de autoriteiten een klacht in te dienen wegens beleediging van de Ossche geestelijkheid. De geheele gemeente-politie was Zaterdag.» middag gerequireerd, en ook de marechaus ­ see heeft geholpen om de orde te handhaven^ Om ongeveer half zes was de rust terugge- keerd. Later op den avond verschenen propagan ­ disten van „Zwart-Front", leider Arnold Meyer. Ook tegenover deze propagandisten nam de bevolking een dreigende houding aan, waarop zij in hun auto stapten en de gemeente verlieten." OSS WEER IN DE TWEEDE KAMER? De redacteur van het weekblad „De Vrijz< Dem." het Tweede Kamerlid mr. A. M. Joe- kes, schrijft in zijn orgaan o.a. het volgende over Oss: „De inlichtingen van den minister maak- ten het voor de Kamer aannemelijk, dat er aanleiding bestond ter handhaving van de wettelijk gewaarborgde rechten van persoon en goed de brigade te Oss in toom te houden„ Daarvan getuigden de uitlatingen der spre- kers van de partijen ter linkerzijde, al werd reeds dadelijk ook door den woordvoerder van onze fractie reserve gemaakt met be- trekking tot de wijze, waarop de maatregel is genomen. De Kamer heeftdaarmede geenszins de zaaK terzijde gelegd. Voor zoover nadere inlichtin- gen en gegevens aantoonen, dat aan de Ka ­ mer geen volledige of eenzijdige voorlichting Is gegeven en een nieuw licht op het gebeur- de werpen, zal de aangelegenheid door de volksvertegenwoordiging nader beoordeeld moete nworden. Publicaties in verschillende bladen, o.a. het belangwekkende artikel in, de N.R.Crt. van 12 April j.l. wijzen er opy dat daartoe inderdaad aanleiding bestaat." Tot zoover de besohouwingen in de Vrlj- zinnig-Democraat, Men moet hieruit opmaken, dat de heer Joekes of anderen de zaak-Oss opnieuw in de Kamer aanhangig zullen maken. De beste vorm hiervoor zou wel een en- quete zijn, waarop prof mr. C. W. de Vries in het Hdbld. heeft aangedrongen, meent de N. R. Crt.