Tekstweergave van KKO7536-449-043
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Z'CL.GM.OCol^C2^iu2
r
v.---
^
^
-T-
^
r?f
»
A
mim
^
kr
"^'
PI
hebberi
me
altijd
gezocht
ff
Het
is
nog
uiet
zoo
long
geleden,
dat
.
door
-hef
krachtdadig.
optreden
van
het
■'
corps
der
Kon.
Marechaussee
te
Oss,
radicaal
een
einde
werd
gemaakt
aan
de
'
„
walgingwekkonde
praktijken.
van
den
,.
directear
der
„Organon-tabriekeni'.
Van
.
«i
-
verschillendfe
zijden
hoarde
men
bewe-
"
7'ren
—
loen
het
niet
langer
m^r
moge-
,
.
lyk
was
de
zaak
te
verbloemen
—
dat
het
hier
een
op
zich
zelf
staand
geval
'
betrof,
een
bewering,
die
evenwel
door
de
feiten
werd
gelogenstratt,
want
tel-
'
.
kens
ppnleaw
kwamen
wantoestanden
in
verschillende
bedrqyen
aan
het
licht.
.
Zoo
zlin
.thans
de
55-jarige
W.
H.
v.
d.
T.
en
zijn
29-jarig&
zoon
J.
v.
d.
T.,
reap
directeur
en
bedriifsleifier
van
de
NiV.
Kurken
en
Capsu-
lesfabriek
..Holland",
te
Schiedam
door
de
po
litic
gearresteerd,
wegens
-het
plegen
van
on-
tucht
met
fabrieksm.eisjes
van
15
en
16
jaar.
Meer
dan
een
jaar
deden
in
Schiedam
reeds
V
geruchten
de
ronde,
dat
op
genoemde
fabriek
:
walgingwekkende
toestanden
heerschten,
zon-
der
dat
evenwel
een
aanklacht
bij
de
politie
vogde
Steeds
sterker
werden
deze
geruchten,
welke
-
tenslotte
00k
de
politie
ter
oore
kwamen,
met
het
gevolg
dat
een
nauwkeurig
onderzpek
viferd
ihgesteld,
er
toe
leidende,
dat
zich
hoe
.
linger
hoe
meer
bewi]smateriaal
opstapelde
itegen
den
directeur
en
zyn
^on.
7
Maandagavond
was
het.
onderzoek
zoover
l/gevoFderd,
-dat
des
beide
manaenr
konden
wor-
den
gearresteerd
en
naar
hetfpolitiebureau
te
Schiedam
worden
overgebra^M,
waar
zij
aan
een
scherp
verhoor
werden
onderworpen.-
Een
groQt|
aantal
fabrieksmrrisj.es
en
gewe^ens
em
ploye's
werd
gehoord,
waarby
sommige
ver-
hooren
urenlang
i^uurden.
Het
resuli|aat
van
dit
"SidCTzoekl
"tfat"
op
nauwkeurige
wijze:
werd
geleid
door
den
commissaris;
d«n
heer
Clasie,
was,
dat
zoowel
de
vader
,als
de
zoon
heden-
morgen
ter
taeschikking
van
den
.Officier
van
Justitie
te.
Rotterdam
.
werden
gesteld
en-'
in
het
Hyis
van
.Bewaring,
alhier
werden^
opger
sloten.
•
1
VOOIuAANSTAANDE
PERSOON-
UJKHEID"
Vooral
v.
d.
T.
senior
is
ter
plaatse
«eri
op
den-
vocrgrond
tredende.-persoonljjkl
eid,-die
"in
bepaalde
kringen
in
hoog
aanzieri
stond,
aldus
vertelde
men
ons
te
Schiedam.
Eere-
voorzitter
van
-
de
-
mannenzangvereeiiiging
„qrpheus"
was
deze
man;
hij
is
lid
geweest
van
de
commlssie
van
fi'mkeuring;
en
voor-
zitter
van
den
gem.
kath
raadsfractie,
ver-
namcn
wlj.
,
,
.
Grize
vraag,
hoe
het
dan
mogelijk
was,
dat
zoo
iemand
maandenlang
ongestoord
zijri'
schandelijke
practijken
kan
uitoefenen,
zon-
dep;
dat
van
de
zia'de
der
oetrokkenen
een
aan-
klacht-werd
ingediend,
deed
een
bitter
laehie
om
den
mond
van
onzen
zegsman
verschijn^n.
„Het
is
het
oude
liedje,
meneer,
wanneer
va-
der
werkloos
is,
al
jaren
dikwijl^
en
wanneer
dan
de
kinderen
op
de
,,Holland-'
werken,
voor
welnig.
heel
weinlg
loon,
dan
zeggen
ze'.
thuis
niets,
om
de
oudcrs
te
sparen
en
ult'
vrees
voor
ontslag"*.^
.
HARD
WERKEN,'VOOR
WEINIG
LOON'
En
hiermede
Is
indeidaad
weer^het
oude,
steeds
brandendo
vraagstuk
aangeroerd.
Op
14,
15-jarlgen
leeftijd
komen
de
meisjes
en
jongens
in
de
capsulesfabriek,
waar
ze
dan
een
loon
gaan
verdienen
van
12.75
tot
f
3:50.
Zwaar
is
het
werk.
niet,
doqh
ienuwsloopend;
want
ook
in
dit.
bedryf
moet
gejaagd
en
ge-
jakkerd,
worden.
De
productie
van
capsules
moet
steeds
liooger
opgevoerd
worden
en
met
dit
doel
is
dan
ook
gedeeltelijk
het
stuk-
werk-systeem
ingevoerd.
Wij
spraken
iemand,
wiens
dochter
een
lan-
ge
reekh
van
jaren.
—
de
beste
van
haar
leven
—
in
deze
fabriek
heeft
doorgebracht,
een
meisje,
dat
als
buitengewocn
accuraat
en
snel
werkster,
bekend
staat,
en
des
onJanks
-
niet
-ineer
kan
/erdienen,
4a,n.f
7.--
per
week,
Het
,
behoef
t
gten
betobg,
dat
/Vooral
vbor
de
jon-
geren
onder
hen,
de
verleiding
cm
aan
de
wenschen
van
meneer
de
directeur
tegemoet
te
komen
groot
is,
wanneer
deze
met
„gulle"
hand
Chocolade.
bonbons,
geld
of
opschik
wil
geven.
:
,
■
.,
■
..BM
ELKE
BESPREKING
WORDT
DE
DEUR
OP
SLOT
GEDRAAID"
Wanneer
de
meisjes
kleedlng
noodig
hebben,
een
nieuwe
hoed
schot
krijgen
van
meneer,
zoo
vernamen
we.
Een
voorschot,
dot
wekelijks
van
het
reeds
karige
loon
wordt
dfbetaald.
En
wanneer
ze
dan
f
10.^
vra-
gen*
is
er
nooit
bezwaar;
.dat
bedrag
wordt
zeer
toescfaiete-
lijk
wei
tot
f
15.—
verhodgd,
maor....
besprekingen
vinden
plaats
op
het
prive-kantoor
en
bij
elk
onderhotrd,
met
wie
dan
ook,
werd
zorgvuldig
de
sleutel
in
het
slot
omgedraaid.
En
op
deze
plaats
vond
het
meeren-
deel
der
ontoelaotbare
feiten,
waarvoor
v.
d*
T.
thons
is
ge
arresteerd,
plaats.
1
'
Op
bitteren
toon
vertelt
de
vaider
van
een
der
getuigen
ons
zijn
wedervaringen
met
den
heer
v.
d.
T.,
bij
wien
hij
reeds
eukele
maan-
den
geleden
op
bezoek
was,
om
hem
ronduit
op
den
mail
af
te
vragen
hoeveel
]uisthsid
er,
kon
schuilen
in
de
giiruchtcn,
die
in
Schiedam
de
ronde
deden.
Angst
voor
de
eer
van
zijii
dochter
dre6f
hem
tot
'ezv^n
moeilijken
gang
naar
den
thans
gearresteerden.
—
Wees
m^ar
niet
"bang
man,
ik
heb
jouw,
^chter'
noodig,-dan
kan
ik
6r
nog
wel;
andere
krijgen,
zoo
luidde
het.--'tocakende'
antwQord
op
een'-desbelreffende
vraag.
„En
dat
durfde
dezelfdj
kerel
t
zeggen;'aiiB,-^:
zooals
ik
nu
pas
te
weten
ben
gekomen,
wel>
degelijk
getracht
heeft
zich
aan
mijn
dochter
te^.;V,erg:rijpeii',:
.Goddank
zojider
succes"-
zegt'
de
arbelder,
van
wlen
bli
deze
gedachte
de
verontwaardiging
zich
weer
meester
maal^te^,
'
•
.
•
k
■
.
■■■■■■
,
„ZE
HEBBEN
ME
ALTIJD
GEZOCHT"
'
De
man
vertelt
dan,
hoe
hij
het
gesprek-
gebracht
heeft
op
de
aanhouding
van
Van
der
T.,
welke
reeds
8
maanden
geleden
op
ver-
zoek
.
van,
de
Amsterdamsche
politie
was
ge-
schied.
.
Op
■
een
vroe^en
Augustusmorgen
transp'oLteerde
de
SchieJamsche
politie
hem
naar
Amsterdam,
waar,
op
een
geheimzinnige
wijze,
den
vorigen
nacht
een
dame
uit
de
auto
van
Van
der
T.
was
geyallen.
Hoawel
de
be-
Geen
wee
nieuwe
o
Honderden
drbeiders
tegelijk
opstraat...
Geen
week
gaat
er
meer
voorbij,
zon-
der
dat
men
boort
van
n>euwe
ontsla-
gen
in
de
Twentsche
fabrieken.
Honder
den
en
nog
ecns
honderden
textiel-
arbciders,
iheest
ondere,
zijn
de
laatste
weken
op
straal
gezet:
er
Is
geen
werk
meer,
er
is
slapte,
er
komen
geen
nieuwe
orders
meer
bjnnen
De
devalnatie-
opieving
is
in
Twente
dus"
bljjkbaar
radi
caal
ultgewerkt.
Steed^
grooter
wordt
het
leger
der
stempelaars.
Na
de
ontslagen
bij
verschillende
groote
bextiei-'fal^rjeken
in
Almelo,.
Enschede
en
in
andere
;Twentsche
plaatsen.
ziin
er
than.s