Tekstweergave van KKO7536-449-056
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
6j~or~
y^jg
REPUBLIEK
OSS
WEER
BIJ
ONS
LAND
INGEL1JF0!
De
waarheid
is
op
marsch
Bewoners
van
het
dorp
echter
nog
steeds
onder
terreur
van
Joden
en
Staatspartij-gangers
Het
nieuwe
insigne
der
Staats-
partij:
het
krukkenkruis!
L
.
'
38,
Vrljdagmiddag'.
(Van
onzen
specialen
verslaggever).
Zich
koesterend
in
het
milde
schijnsel
van
de
Meizon
gtrekt
het
BrabantSche
land
zich
ult,
ecu
toonbeeld
van
rust
en
vredigheid,
zoodat
het
moeiliijk
zich
in.
fe
denken
dat
in
deze
streek
enkele
weken
geleden
een
tierende
inenigte,
opgehitst
do<>r
liet
politieke
katholicisme,
onder
de
oogen
van
bnrgemeester
Ploegmakers
en
zija
gemeentepolltie,
zich
lafhartig
vergreep
aan
een
jongen
idealist,
die
het
waagde
in
Ploegmakers
republiek
de
waarheid
over
Oss
te
brengen.
De
waarheid
over
Oss....
Het
is
de
nachtmerrie
van
dezen
magistraat
geworden,
een
obcessie,
die
hem
drijft
tot
de
dolste
maatregelen,
welke
z.g.
moeten
dienen
om
storing
van
de
openbare
orde
tegen
te
gaan,
doch
die
in
wezen
niet
anders
zijn
dan
pogingen
6m
de
zoozeer
gevreesde
waarheid
tegen
te
houden.
Zij,
die
vorige
week
Oss
bezochten,
konden
constateeren,
dat
noch
in
het
dorp,
noch
daarbuiten
de
noodzaak
bestond
om
een
formeelen
staat
van
beleg
af
te
kondigen.
Evenals
nu,
heerschte
volkomen
rust,
hetgeen
niet
wegnam,
dat
burgemeester
Ploegmakers
het
,
nooeUg
oordeelde
de
gemeentegrrenzen
door
zijn
„legers"
te
laten
bezetten,
en
elke
auto,
die
bij
zijn
genade
de
grenzen
mocht
passeeren,
aan
een
nauwkeurig
©nderzoek
te
laten
onderwerpen.
Colporteurs
op
weg
na^r
de
kom
van
Oss.
Dezen
middag
nu,
heeft
burgemeester
Ploegmakers
zelf
het
bewijs
geleverd
vs,n
de
overbodigheid
van
zijn
„zorg"
voor
de
openbare
orde
en
tevens
de
be-
lachelijkheid
van
zijn
optreden
van
vorige
week
geaccentueerd.
Hoe
wonder-
lijk't
ook
sclieen
vanmiddag
wachtte
de
burgemeester
eventueele
„vreemdelin-
gen"
niet
op;
noch
op
dfen
Heesehcfweg,
noch
op
den
Berghemseheweg
was
e«a
spoor
van
grensverdediging
op
te
mer*
ken;
Oss
was
weer
een
deel
van
Neder-
land.
We
weten
niet,
of
Ploegmakers
wel-
lieht
van
hooger
hand
een
klelne
vinger-
wijzihg
heeft
ontvangen,
dan
well
van
meening
was,
dat
men
—
vol
ontzag
voor
zijn
veidheersta.enten
—
geen
poging
meer
zou
wagen
om
het
jonge
Staats-
partij-republiekje
door
te
dringen.
Een
felt
was
echter,
dat
bij
onze
komst,
ook
in
het
dorp
zelf,
geen
politieman
te
be-
speuren
viel.
DE
OVERROMPELING
Mocht
hij
inderdaad
nog
een
oogenblik
deze
illuaie
gekoesterd
hebben,
dan
werd
zij
hem
heel
spoedig
ontnomen,
want
nauwelijks
wa-
ren
we
op
de
Markt
gekomen,
of
wij
zagen,
hoe
van
verschillende
kanten
tegelijk,
na-
tionaal-socialistische
colporteurs
het
dorp
binentrokken.
Bij
tweeen
en
drieen
gingen
ze
door
de
straten,
rustig
en
beheerscht,
en
over-
ax
waar
zij
langs
georoKkeu
waren,
zag
men
inwoners
van
Oss,
die
een
kraiit
bij
zich
sta-
ken
soms
schichtig
opkijkend
of
zij
weliicht
bespiea
weraeu.
tonel
en
zeiier
deden
de
ver-
spreiders
hun
werk,
telkens
slechts
een
oogen
blik
stil
st.aand.
Dan
glansde
steeds
weer
het
.
papier
wit
op
in
het
zonlicht,
ojtn
vervolgens
"ce
verdwijnen
in
de
wijde-
za'kken
van
een
overall,
ui
de
mand
van
een
transportfiets
of
tusschen
de
gereedschappen
van
een
bouw-
vakarbeider.
Een
korte
groet,
en
voort
ging
het
weer,
straat
in,
straat
uit.
%
En
mocht
er
ook
hier
en
daar
iemand
zijn,
die
een
onvriendelijke
houding
aannam,
of
een
krant
kapotscheurde
—
we
zagen
er
een,
die
I'ater
toch
heel
nieuwsgierig
trachtte
te
ontcijfereh,
wat
er
op
de
flarden
stond
—
in
het
a
gemeen
was
de
houding
van
de
burgerlj
allerminst
vijandig.
En
hiermee
is
opnieuw
bewezen,
dat
niet
zij
verantwoordelijk
is
voor
de
relletjes
van
twee
weken
geleden,
maar
een
kleine
kern
van
Staatspartijers,
die
meenen
van
Nederland
een
tweede
Oostenrijk
te
moe
ten
maken.
Maar
teveiw
werd
de
nadruk
ge-
legd
op
het
belachelijke
van's
heeren
burge-
1
meesters
houding
toen
hij,
gewapend
met
zijn
:
b""uchte
bevel,
de
grenzen
van
Oss
sloot
voor
I
aVe
niet-inwaners,
„teneinde
de
openbare
I
orde
De
kunnen
handhaven".
De
gcesteiijKe
die
de
bevoiKi.kB
bij
de
eerste
colportage
opzweepte.
GROOTE
BELANGSTELLING
OP
DE
MARKT
Ondertusschen
was
het
als
een
loopend
vuurtje
door
het
dorp
gegaan:
,^>e
N.S.B.-ers
zijn
er
weer',
met
het
gevolg
dat
de
colpor
teurs,
die
op
de
Markt
een
groot
aantal
standplaatsen
hadden
ingenomen,
weld-a
omringd
werden
door
een
steeds
aangroeiende
menigte.
Thans
was
ook
de
gemeentepolitie
in
het
geweer
gekomen,
doch
geassisteerd
door
ij
lings
van
buiten
geroepen
versterking,
kon
zij
zich
bepalen
tot
het
vrij
houden
van
den"
rijweg,
want
hoewel
ook
nu
weer
cpruiers
van
groep
tot
groep
gingen,
slaagden
dezen
er
niet
in,
de
gemoedeien
al
te
zeer
te
ver-
hitten.
Een
enkel
scheldwoord
stuitte
af
op
de
onverstoorbaarlieid
der
nationaa
-socialisten,
die
ook
thans
weer
strenge
instrucUes
sche-
nen
te
hebben,
we'ke
zij
stipt
opvolgden.
EEN
GEESTELIJKE
DIE
BELDEURTJE
SPEELDE
Opvallend
was
wel
het
gedrag
van
een
geestelijke,
die
nadat
hij
vlak
na
den
intocht
der
N.S.B.-ers
drult
had,
staan
praten
bij
v^chillende
groepjes
m'^nschen,
later
in
den
middag
op
som-
miire
plaatsen
hnrs
aan
huis
aanbelde,
een
korte
mededeeling
deed
en
weer
verder
gIng.
Het
gehsel
vertoonde
veel
overeenkomst
met
de
taktiek,
die
in
sommige
marx'stische
wijken
van
de
groote
steden
wel
gevolgd
wordt
wan-
neer
de
bewoners
gewaarschuwd
worden,
dat
er
lectuur
verspreid
wordt,
die
den
rooden
raddraaiers'
onwelgevalUg
is.
Hoe
later
het
werd,
hoe
meer
de
min
der
gunstige
elementen
groeiden
in
aan
tal.
Wij
merkten
er
op,
diie
waarschijn-
lijk
speeiaal
voor
deze
gelegenheid,
zich
hadden
getooid
met
een
splintemieuw
insigne
in
den
vorm
van
het
Oostwi-
rijksche
Krukkenkruis.
Anderen
weer
droegen
het
tijdens
de
verk'e-
zingen
van
Mei
1937
gangbare
insigne
dei
R.K.S.P.,
het
zilverkleurige
eentje,
in
het
knoopsgat.
(Vervolg
op
bladzijde
2
)
Langs
allerlei
binnenwegeii
trokken
de
N.S.B.-ers
naar
Oss.