Tekstweergave van GRC1877_1229_00003
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
de
St.
Eo-
and.
Ruim
elheid
rogge
en
niet
ge-
'■
mede
eene
de
huisrteu-
varen
alben
en
eigemar
ten
gevolge
ontwakenie,
skt.
Oorzaak
ebragte
hulp
de
nabij
lig-
iraard.
Den
23
jl.
kastelein,
eon
tge
schatting,
irloot
door
A.
en
is
gewon-
De
2e
helft
^
te
Dennen-
J.
Fasot
te
iren,
feestdag
stuur
der
So-
alhier,
ruim
in
feestelijken
■retig
aan
het
d
waren
en
er
eekt
als
van
lever
omge-
De
grootere
irden
Nederl.,
voerden,
af-
er
Harmonie,
a
Nederl.
too-
genoege
der
;ot
voldoening
leermeesters.
peringen
rond
ite
verrassing
ker
de
schoon
)om,
die
bij
de
;
kinderen
oor-
faaraan
allerlei
d
voor
jongens
andere
vruch-
Lz.,
hing,
waar-
arna
gehouden
s
ten
deel
viel.
en
en
dankbaar
aarts
geleid.
De
tuur
werd
door
vooral
door
verligt.
vijzer
te
Wage-
mmen.
e
runderen
van
roken;
31
stuks
d
en
afgemaakt.
asbode,
over
het
is,
dat
de
min.
woordde
met
de
^
et
anekdoten
van
1;
dat
de
tabel
a
"
in
de
wereld
Friesche
maats.
eene
kommissie
)
2
landbouwers,
ten
einde
aldaar
gebeelen
omvang
ipporteren.
f
800
3ld.
Het
feit,
dat
iche
bpter
in
het
eeft,
en
Frier
I
niet
kail
handr
van
dit
bpsluit
ischreven,
dat
een
nabij
die
stad,
in
)nden
deerlijk
is
•de
in
hoogst
be-
ieren
waren
door-
een
door
hem
ge-
honden
aangelokt
I
ongelukkige
dq
zogen
die
,uit
eij
eesch
vaii
het
lijf.
is
overgebragt
en
nd.
it
de
opmerking
srmelde
voorspel-
e
koude
van
den
id
berust.
Weer-
zich
slechts,
ondeii
i
dagen
uitstrek-
bijen
zijri,
in
dii
meent
men,
niet
asoh.
niGTEN.
Erp,
sedert
1853
luderdom
van
ruim
week
werd
on
:
van
mgr.
Zanoh,
H.
was
vergezeld
M.
Poell,
die
voor
van
China,
ge-
gymnasium
der
ilhier,
werkzaam
em,
werd
door
p,
ieii,
waafin
ZEw.
arme
Chinesche
;e
afschilderde,
en
door
hunne
lief-
nissie
te
hulp
te
n
geloovigen
ble-
de
stem
van
den
,r
toonden
in
de
iefdadigheid,
door
)d
loone
het
hun,
li
en
zijn
onver-
srs
vele
liefdadigd
jh,
onlangs
over-
het
E.
K.
paro-
rmaakt
een
nomi-
aan
2^
pCt,
N.
gt.
—
Zaturdag
vertrokken
van
Rotterdam
per
stoomschip
de
Ew.
hh.
:
B.
Mutsaers,
zoon
van
den
oud-min.
van
eeredienst;
A.
Geelen,
uit
Utrecht,
en
Ch.
Boelen,
uit
's
Hage,
naar
Java,
om
aldaar
als
missionnaris
te
gaan
ar-
beiden.
—
De
bosch-grond
van
het
klooater
van
St.
Agatha,
is
ingezet
:
12,31,80
PIA.
op
f
4000,
door
A.
Pitio;
12,82,80
HA.
op
f
4300,
door
Kellendonk;
33,92,98
HA.
op
f
6354,
door
F.
W.
V.
Gendt.
De
totale
inzet-som
is
f
143,455.
De
slot-voorwaarde
zegt,
dat,
wanneer
de
le
vering
2
voile
jaren
belet
wordt,
de
koop
geacht
wordt
niet
te
hebben
plaats
gehad.
Het
betaalde
wordt
van
wege
den
verkooper
terug
gegeven.
—
Mr.
J.
G.
A.
Faber,
regtsgeleerd
raads-
man
der
Kruisheeren
van
St.
Agatha,
zet,
in
De
Tijd,
uiteen,
wat
thans
de
aanhangige
regts-kwestie
is,
omdat
daarover
een
schade-
lijk
misverstand
bestaat,
dat
politieke
en
re-
ligieuse
hartstogten
heeft
opgewekt.
Mr.
Fa
ber
zegt
o.
a.
:
„
De
kern
van
het
geding
ligt
in
de
regts-gevolgen
der
le
admodiatie-
kontrakten.
Het
is
een
stryd
over
mijn
en
dijn.
Het
heeft
den
oorsprong
in
de
troebele
tijden
gedurende
den
opstand
tegen
Spanje
en
de
onklaarheid,
die
lang
heerschte
over
den
regts-toestand
van
vereenigingen
van
R.
K.
geestelijken.
Geen
der
thans
litigerende
partijen
draagt
schuld
aan
het
ontstaan
er
van.
De
beslissing
van
den
regter
is
door
het
Klooster
ingeroepen.
De
onkreukbaarheid
der
regt.
magt
staat
in
Nederland
te
hoog,
dan
dat
de
twijfel
zelfs
mogelijk
is,
dat
zij
regt
zal
spreken
na
ernstig
onderzoek
der
zaak
en
der
door
partijen
aangevoerde
gronden
zonder
aanzien
des
persoons
en
zonder
vooroordeelen
volgens
hare
gemoedelijke
overtuiging.
Het
is
intusschen
te
betreuren,
dat
de
regering
hare
uitspraak
niet
afwacht,
maar
zonder
noodzaak
voortgaat
met
maatregelen,
waartoe
zij
vol
gens
hare
meening
geregtigd
is;
maar
die,
mogt
'sregters
beslissing
anders
zijn,
ook
scha-
delijk
voor
den
Staat
zullen
blyken,
en
die
middelerwijl
geen
ander
gevolg
kunnen
hebben
dan
de
gemoederen
te
verontrusten
en
span
ning
te
verwekken.
Waarom
wordt
ook
niet
harerzijds
die
beslissing
afgewacht,
tenzij
zij
—
wat
in
vele
opzigten
wensohelijk
schijnt
—
onnoodig
worde
door
een
billijk
vergelijk?
Liefde
tot
de
waarheid
en
het
bewustzijn,
dat
geen
vreemde
elementen
zich
in
dezen
stnjd
behooren
te
mengen,
deed
mij,
met
volkomen
toestemming
mijner
klienten,
de
pen
opvatten."
—
De
Geld,
is
het
bekend,
dat
er
kwestie
bestaat
van
eene
transaktie
over
de
klooster-
goederen
van
St.
Agatha,
waartoe
de
regering
genegen
is,
en
■
waarvan
het
Venloosch
Week-
hlad,
melding
makende,
zegt,
dat
dit
ook
de
reden
is,
waarom
er
in
de
Kamer
niet
over
is
gesproken.
—
Het
geregtshof
te's
Bosch,
heeft
jl.
maan-
I
dag
uitspraak
gedaan
in
de
zaak
van
het
Op.
Min.
tegen
den
Ew.
p.
Sweens
en
kap.
Mottu,
welke
bij
het
hof
in
hooger
beroep
waren
ge-
komen
van
een
vonnis
der
arr.-regtb.
te
Eoer-
mond,
waarbij
de
processie
van
de
kapel
in
't
Zand,
zoo
als
ze
thans
telken
jare,
op
22
Aug.,
wordt
gehouden,
in
strijd
werd
ver-
klaard
met
de
bestaande
wetten
en
reglemen-
ten
op
het
houden
van
openbare
godsdienst-
oefening.
Ter
zijde
latende
de
beslissing,
of
bedoelde
processie
meet
worden
gerangschikt
onder
de
geoorloofde
of
niet
geoorloofde;
doch
pyerwegende^
dat
de
afwijkingen,
die
zij
heeft
puderga^n,
vallen
onder
de
straf-bepalingen
der
wet,
heeft
het
geregtshof
het
vonnis
des
In
regters
bevestigd,
en
de
appellanten
veroor-
deeld
in
de
kosten
van
het
hooger
beroep.
—
In
de
Eng.
Loge,
die
van
geheel
ande-
ren
oorsprong
en
veel
nobeler
karakter
is
dan
de
overigen,
ging
een
kreet
van
veront-
Waardiging
op
bij
het
berigt,
dat
de
Fransche
Loge
den
Naam
van
God
uit
hare
statuten
had
genomen.
Thans
meldt
men,
dat
ook
bij
het
Qroot-Qosten
vsm
Nederland
een
voorstel
is
ingekomen,
om
„
God,
den
grooten
Bouw-
heer
van
het
heelal,"
uit
de
eeds-formule
te
ligten.
—
In
het
dioeees
Paderborn
zijn
thans
68
parochien
zonder
priesters.
—
De
Osservatore
Romano
bevat
eene
cir-
kulaire,
uitgegaan
van
den
Pius-bond
der
Kath.
vereen.
van
Eome,
waarin
gezegd
wordt,
dat,
betreffende
het
vieren
van
den
gedenk-
wa^rdigen
d^g
in
Junij
1878
—
wanneer
de
H.
Vader,
zoo
het
Gode
behaagt,
de
jaren
van
het
Pausschap
van
den
prins
der
aposte-
len,
den
H.
Petrus
te
Antiochie
en
te
Eome,
zal
bereikt
hebben
—
verscheidene
plannen
zijn
ingediend.
Als
het
plan,
dat
het
meest
aan
de
wenschen
van
den
H.
Vader
zou
beantwoorden,
wordt
in
de
cirkulaire
aanbevo-
^en
eene
bvervlbedige
Ondersteuning
der
Kath.
'"scholen
en
opvOedings-gestichten
van
Rome,
waardoor
het
mogelijk
zou
worden,
de
ellende
der
familien,
wier
kinderen
die
scholen
en
ge-
stichten
bezoeken,
te
verligten.
Men
zal
zoo-
doende
een
bolwerk
oprigten
tegen
den
stroom
der
goddeloosheid,
die
alles
dreigt
te
over-
weldigen,
voornamelijk
door
het
bederven
der
jeugd
met
bebulp
der
Atheistisohe
en
Prot.
Boholen.
Ter
verwezenlijking
van
dit
plandoet
de
cirkulaire
ten
slotte
een
beroep
op
alle
Kath.
van
Europa.
GEME\(JDE
BERIIiTE^.
Ammonia
liquida
is
een
uitmuntend
middel,
om
brandende
petroleum
uit
te
dooven.
Men
moet
echter
zorgen,
de
ammonia
steeds
bij
de
hand
te
hebben,
en
haar
voor
vervliegen
behoeden,
door
haar
te
bewaren
in
een
fleschje
piet
glazen
stop.
—
De
justitie
te
Amsterdam,
hbeft
een
honden-slager
betrapt,
welke
„
beste
Bohte
Geldersche"
worst
verkocht.
—
De
dir.
tefl&ngen
in
Berlijn
zijn
weder
met
20
pCt,
Verhoogd
voor
het
jaar
1878.
De
belasting-
druk
wordt
daar
met
ter
daad
ondragelijk.
—
De
Noorweegsche
stad
Levangez,
bij
Dront-
ieim,
is
woensdag
door
brand
bgna
geheel
verwoest.
Slechts
21
huizen
werden
gespaard.
De
schade
bedraagt
1
millioen
kronen.
1000
personen
zijn
zonder
dak.
Reeds
2
malen
werd
de
stad,
gedurende
de
jongste
30
jaren,
door
een
dergelijk
ongeluk
geteisterd.
—
Te
Dub-
beldam
ging
een
3jarig
kind,
door
de
moeder
alleen
thuis
gelaten,
met
lucifers
spelen
en
deed
de
kleeren
van
zijn
e&jarig
zusje
vlam
vatten;
door
de
ernstige
brand-wonden
en
de
daarop
gevolgde
stuipen
overleed
de
arme
kleine
den
volgenden
nacht.
—
Te
Edinburgh
is
donderdag
een
huis
ingestort
en
onder-
scheidene
personen
zyn
hierbij
omgekomen.
Den
vorigen
dag
was
er
brand
in
het
gebouw
geweest,'
die
echter
spoedig
gebluscht
werd,
waarna
de
bewoners
het
huis,
als
ware
niets
gebeurdj
weder
betrokken;
maar
het
had
zoo
door
het
vuur
geleden,
dat
het
bezweek.,—
Een
Zwollenaar,
welke
een
paar
vechtende
honden
scheiden
wilde,
werd
door
een
der-
zelve
een
stuk
van
den
vinger
gebeten,
wat
de
man,
verschrikt
als
hij
was,
te
huis
ko-
mende
eerst
bemerkte.
—
Sommige
gem.
in
Friesland,
worden
tegenwoordig
bezocht
door
een
4tal
heeren
uit
Holland,
welke
rundvee
uitzoeken
bij
de
voornaamste
veehouders,
om
het
naar
de
alg.
tentoonstelling
te
Parijs
te
zenden.
—
H.
K.,
oorspronkelijk
van
Kuinre,
is
te
Amsterdam
in
arrest
genomen'
en
thans
te
Heerenveen
in
het
huis
van
korrektie
opgesloten.
Jaren
geleden
naar
Amerika
ver
trokken,
moet
hij
daar
gehuwd
zijn;
terwijl
zijne
wettige
echtg.
nog
in
leven
is.
—
Ondanks
het
toezigt
op
het
varkens-vleesch,
komen
in
Duitschland
dagelijks
gevallen
voor
van
trichine-ziekten,
waarvan
velen
met
doo-
delijken
afloop.
Men
zij
dus
hier
te
lande
voor-
zigtig
met
varkens-vleesch
uit
Duitschland
af-
komstig.
Ook
het
Amerik.
spek
levert
gevaar
op.
—
Te
Berlijn
zijn
valsche
nikkel-muntstuk-
ken,
lOpenningstukken,
in
omloop.
Ze
zijn
zelfs
iets
grooter
dan
de
echte;
de
valsch-munters
hebben
dus
op
een
weinig
spetie
meer
of
min
der
niet
gezien.
—
Het
getal
naar
Siberie
ver^
bannen
personen
van
1
Mei
tot
1
Okt.
is
dit
jaar
bijzonder
groot.
In
dien
tijd
werden
17,266
personen
derwaarts
vervoerd.
2693
personen,
onder
welke
1480
kinderen,
vergezelden
vrij-
willig
de
bannelingen
naar
die
onherbergzame
oorden.
—
Het
16e
taal-
en
letterk.
kongres
zal
te
Kampen
gehouden
worden
in
de
2e
helft
van
Aug.
1878.
—
Donderdag
jl.
ontstond
brand
in
een
manufakturen-fabriek
te
New-
York.
De
ramp
werd
veroorzaakt
door
het
springen
van
een
stoom-ketel.
200
personen,
meest
knapen
en
meisjes,
werkten
op
de
bo-
venste
verdieping.
Enkelen
sprongen
uit
de
vensters
of
ontkwamen
over
de
daken
der
ne-
venstaande
huizen.
30
gekwetste
personen
wer
den
naar
het
zieken-huis
vervoerd
en
50'kwa-
men
bij
de
ramp
om.
De
schade
wordt
here-
kend
op
200,000
pd.
st.
—
De
4
rijkste
men-
schen
van
de
wereld,
zoo
heeft
de
Koln.
Volks-Z.
geinformeerd,
zijn
de
Parijzenaar
Rothschild,
de
Amerikanen
Mackey
en
Jones
en
de
Eng.
Hertog
van
Westminster.
Men
schat
hun
vermogen
op
800,
1100,
400
en
320
millioen
m.;
hun
jaarl.
inkomen
op
40,
55,
20
en
16
millioen
m.
—
By
den
landbou-
wer
W.
Damen
te
Aalst,
bij
Eindhoven,
is
een
varken
geslagt,
dat
zuiver
aan
den
haak
597
halve
KG.
woog.
Het
spek
heeft
eene
dikte
van
21
cM.
—
Te
Leeuwarden
wordt
eene
tentoonstelling
yoprbereid
van
kunst
en
nijverheids-.vporwerpen,
uitsluitend
door
de
vrouwen
van
Nederland
vervaardigd.
—
Te
Waalwijk
is
een
28jarige
werkgast,
welke
in
eene
fabriek
zijn
pink
tusschen
de
machine
werd
verpletterd,
aan
de
gevolgen
overleden.
—
De
grootste
assurantie-polis
is
zeker
wel
die
van
Krupp.
Zij
is
groot
38
millioen
m.
Deze
verzekering
werd
aangegaan
met
12
verschillende
maatschappijen
;
alleen
aan
zegel
moest
daarvoor
120Q
m.
betaald
worden.
■
Te
Barneveld
schoot
eergisteren
een
strooper
zich-zelf
door
den
voet.
YAmA.
Eene
drukfeil,
die
niet
zonder
gewigtige
gevolgen
was.
Het
is
meermalen
opgemerkt,
dat
niet
zel-
den
zoogenaamd
kleine
en
toevallige
oorzaken
de
grootste
ep
wijd
uitgestrektste
gevolgen
kunnen
hebben.
Dit
wordt
waargenomen
niet
alleen
in
het
leven
en
de
lotgevallen
van
den
enkelen
mensch;
maar
ook
in
den
gang
en
de
ontwikkeling
der
groote
wereld-gebeurtenissen.
Wie
zou
b.
v.
vermoed
hebben,
dat
eene
ge-
ringe
drukfeil
in
een
dagblad-artikel,
veroor
zaakt
door
het
weg
vallen
uit
den,
vorm
bij
het
afdrukken
van
slechts
8
letters,
zou
heb
ben
mede
gewerkt
en
van
invloed
geweest
zijn
tot
het
doen
ontstaan
van
den
geduchten
oor-
log
in
1812
tusschen
Prankrijk
en
Rusland,
die
voor
Europa,
ja
voor
geheel
de
beschaafde
wereld,
in
zijne
ontknooping,
van
zulke
verba-
zende
gevolgen
is
geweest
?
Het
zal
den
lezer,
die
eenigzins
vertrouwd
is
met
de
geschiedenis
der
laatste
halve
eeuw,
niet
onbekend
wezen,
dat,
reeds
sedert
1810,
de
goede
versta,ndhouding,
die
er,
tusschen
Napoleon
eri
keizer
Alexander
I
van
Rusland,
na
don
vrede
van
Tilsit
had
bestaan,
gaande
weg
merkelijk
was
verkoeld.
In
het
voorjaar
van
1811
grepen
er
eenige
omstandigheden
plaats,
die
van
aard
waren,
dat
zij
allengs
meer
eene
vrede-breuk
deden
voorzien,
en
daarmede
het
uitbarsten
van
eenen
oorlog,
waarin
geheel
Europa
stond
betrokken
te
wor
den.
Er
was
destijds
eene
partij
in
het
Peters-
burgsche
kabinet,
die
op
het
heftigst
gekant
was
tegen
Napoleon.
Deze
raadslieden
lieten
geene
gelegenheid
voorbij
gaan,
om
den
Russ.
Monarch,
welke
bereids
ongunstig
gestemd
was
tegen
zijn
voormaligen
vriend,
den
Fran-
schen
Keizer,
nog
meer
tegen
dezen
op
te
zet-
ten.
0.
a.
maakte
die
partij
haar
werk
er
van,
om
zorgvuldig
de
Fransche
officiele
dagbladen
na
te
pluizen,
of
zij
daarin
soms
iets
vond,
dat
tot
haar
oogmerk
dienstbaar
kon
zijn.
Maar
Napoleon,
welke
toen
het
masker
nog
niet
had
afgeworpen,
zorgdo
wel,
door
zijne
gestrenge
censuur,
dat
in
de
dagbladen
niets
voorkwam,
hetwelk
zijne
oogmerken
te
vroeg
verraden,
of
Rusland
vooralsnog
te
veel
kwetsen
kon.
Evenwel
baatte
hem
zijne
voorzorg
niet.
Terwijl
de
zaken
dus
stonden
en
de
spanning
tusschen
de
2
Keizers
dagelijks
begon
toe
te
nemen,
verschijnt
daar,
in
Maart
1811,
in
het
J.
de
VEmpire
een
art.,
strekkende
ten
betooge,
dat,
indien
Rusland
aan
zijne
alliantie
met
Frankrijk
getrouw
wil
blijven,
dat
rijk
dan
ook
tot
de
voorstellen
van
Napoleon
behoorde
toe
te
treden,
dewijl
anders
de
vrede
niet
kon
behouden
blijven;
en
nu
wordt
daarin
o.
a.
van
het
verbond
der
2
Keizers
gezegd
:
les
deux
Souverains,
dont
Vunion
ne
peut
qu^etre
invin
cible
(de
twee
grootmagten,
wier
vereeniging
niet
anders
dan
onoverwinnelijk
kan
zijn).
Dit
liet
zich,
zoo
als
het
daar
staat,
nu
heel
goed
hooren,
en
er
viel
daarop
bij
het
hof
van
Pe
tersburg
volstrekt
niets
aan
te
merken.
Maar
wat
wilde
het
ongeluk!
Daar
heeft
men,
op
de
drukkerij
van
het
J.
de
VEmpire,
de
drie
laatste
letters
van
het
woordje
„
union"
uit
den
vorm
laten
vallen,
en
de
korrektor,
welke
van
ambtswege
is
belast
met
zijn
imprimatur
op
de
laatste
proef
te
stellen,
heeft
dien
flater
over
het
hoofd
gezien,
en
het
Nr.
van
het
dag-
blad
zoo
laten
afdrukken,
zoodat
er
nu
staat:
les
deux
Souverains,
dont
Vun
ne
peut
qu'etre
invincible,
(de
twee
grootmagten,
van
welke
de
een
niet
anders
dan
onoverwinnelijk
kan
zijn).
En
die
een
van
de
twee
wel!
wie
kan
daarmede
anders
zijn
bedoeld
—
zegt
ieder,
die
met
verbazing
de
bewuste
zinsnede
leest
—
dan
Napoleon,
welke
immers
de
legers
van
Rusland
2
malen,
in
1805,
te
Austerlitz,
en
in
1809,
bij
Eylau,
totaal
verslagen,
en
toen
Alexander
tot
den
vrede
gedwongen
heeft!
Het
laat
zich
begrijpen
met
welke
oogen^
toen
het
Nr.
van
het
dagblad
te
Petersburg
aankwam,
die
phrase
in
het
kabinet
van
Alexan
der
gelezen
werd!
Grievender
krenking
kon
den
Russ.
Keizer,
en
dat
in
het
aangezigt
van
geheel
Europa,
niet
wel
worden
aangedaan,
dan
door
zulk
eene
tegenstelling,
en
dit
nog
wel
door
Napoleon,
welke
zich
zijnen
vriend
en
bondgenoot
durfde
noemen,
en
onder
het
toe
zigt
van
wiens
gestrenge
censuur
het
J.
de
VEmpire
immers
in
het
licht
verscheen.
De
magtige
Alleenheerscher
aller
Russen
ontstak
daarover
dan
ook
in
fellen
toorn
en
gaf
aan
zijnen
gezant
te
Parijs
in
last,
omtrent
de
be
doelde
zinsnede,
waarin
hij
niets
anders
zag
dan
eene
tergende
uitdaging
en
trotsche
aan-
matiging
van
den
Franschen
Keizer,
bij
het
Hof
der
Tuillerien
opheldering
te
vragen.
Maar
hoewel
deze
den
gezant
gegeyen
werd,
vermogt
dit
echter
den
kwaden
indruk,
dien
het
gestelde
bij
Alexander
en
diens
raadslieden
had
gemaakt,
niet
weg
te
nemen,
evenmin
als
dat
de
inspekteur
Esmenard,
welke
te
Parijs
met
het
toezigt
over
de
dagblad-censuur
was
belast,
door
Napoleon
uit
zijnen
post
werd
ont-
zet.
Men
hield
te
Petersburg
dit
alles
voor
louter
govoinsdheid,
nu
de
wond
tooh
eenmaal
was
geslagen,
en
het
schijnt,
dat
deze
in
het
gemoed
van
Alexander
diepa
sporan
naliet;
althans
van
nu
aan
verkreeg
de
tegen
Napo
leon
vijandige
partij
in
het
kabinet
van
Pe
tersburg
n\eOT
en
meer
het
overwigt,
en
wist
^ij
door
haren
invloed
te
bewerken,
dat
keizer
Alexander
zich
aan
de
vriendschap
met
Napo
leon
voor
goed
onttrok,
waardoor
de
vrede-
breuk
ontstond,
die
den
veldtogt
der
Fran
schen
in
1812
naar
Rusland
na
zich
sleepte,
en
voor
Napoleon's
volgend
lot
en
voor
de
volken
van
Europa
van
zulke!
groote
en
be-
slissende
gevolgen
was,
Moge
bet
ook
in
den
ouden
tijd
anders
ge
weest
zijn,
heden
is
ons
land,
even
als
ler-
land,
eene
streek
van
aardappelen-eters.
De
aardappel
neemt
bij
onze
voeding
eene
voor-
name
plaats
in.
Menigeen
zegt
eene
al
t©
voorname
plaats.
Van
daar
dan
ook,
dat
©one
geheele
of
zelfs
gedeeltelijke
mislukking
van
den
aardap-
pel-OQgst,
bJer'
te
lande
heel
wat
ontsteltenis
te
weeg
br«ngt.
Maar
is
de
aardappel
wel
in
de
eerste
plaats
noodig,
zouden
wij
durven
vragen.
Wanneer
men
eene
vergelijking
maakt
tus
schen
verschillende
voorname
voedings-midde-
len,
dan
maken
de
aardappelen
een
bedroefd
figuur.
In
de
eerste
plaats
bevat
die
vrucht
na
de
kool
het
meeste
water.
Prie
yierde
gedeelte
van
een
aardappel
is
water,
Het
overige
vierde
deel
bevat
dan
nog
acht
honderdste
deglen
onverteerbare
stof,
zoo-
dat
er
tot
voeding
waarlijk
niet
veel
over
blijft.
Hierop
afgaande,
dat
eiwit
het
voornaamste
voedende
bestand-deel
is,
geven
wij
hieronder
eene
opgave
van
de
honderdste
deelen
eiwit,
die
in
eenige
voedings-middelen
aanwezig
zijn,
Het
is
het
resultaat
van
de
onderzoekingen
der
geleerden
onzer
dagen.
Eundvleesch,
negentien.
;
.
.
.
deelen.
Schelyisch,
achttien
„
Bruine
boonen,
drie-en-twintig
„
Eijeren,
dertien
„
Bloem
van
tarwe-meel,
twaajf
Tarwe-brood,
acht.
.
„
Rijst,
zes
„
Koemelk,
vijf.
„
En
in
aardappelen,
een
deel.
Evenmin
heeft
een
aardappel
veel
zet-meel
of
suikdr-deelen.
Ongeveer
een
vijfde
gedeelte
der
hoeveelheid
aanwezig
in
rijst
of
meel,
Uit
het
bovenaangehaalde
kan
men
zien,
dat
dus
een
aardappel
slechts
dien«n
kan
tot
vulling
en
weinig
tot
voeding
van
het
lig-
chaam.
Ieder
kan
dan
ook,
op
zeer
eenvou-
dige
wijze,
proefondervindelijk
gewaar
worden,
hoe
weinig
kracht
die
vrucht
bijzet,
door
zich
b.
V.
des
middags
eens
te
bepalen
tot
het
eten
van
enkel
aardappelen.
Het
zal,
na
een
dergelijk
middag-maal,
niet
bijzonder
lang
du-
ren,
of
de
eet-lust
is
terug
gekeerd.
Wij
durven
dan
ook
in
gemoede
menigeen
aanraden,^
om
het
vele
aardappel-eten
wat
ter
zijde
te
stellen,
en
zich
liever
in
de
hoofdzaak
tot
erwten,
boonen,
rijst,
meel
en
zulke
eet-
waren
te
bepalen.
De
aardappelen,
vooral
de
goede
aardappel,
is
verre
van
onsmakelijk,
dit
geven
we
toe;
maar
of
het
niet
beter
is,
om
van
die
vrucht
geene
hoofdzaak
en
slechts
bij-
zaak
te
maken,
dit
vermeenen
we
ernstig
te
vragen,
Al
is
nu
het
eten
van
aardappelen
op
zich
zelf
niet
verkeerd,
ofschoon
er
tal
van
groote
en
geleerde
mannen
(Bilderdijk
en
anderen)
hevige
tegenstanders
van
waren,
zoo
kan
dit
toch
uit
een
niet
geneeskundig
oogpunt
ook
verkeerd
worden.^
Wanneer
een
aardappel
wei
nig
voedsel
bevat,
is
hij
niet
voordeelig.
Dub-
bel
onvoordeelig
wordt
hij,
wanneer
de
prijs
van
dit
artikel
b.
v.
verdubbeld
wordt.
Met
voorbijgang
van
echt
voedende
stoifen,
gebruikt
men
te
dure,
weinig
voedzame
aardappelen.
Te
bejammeren
is
het
altijd,
dat
de
vleesch-
prijzen
tot
de
thans
bestaande
hoogte
geste-
gen
zijn.
Zij,
die
dan
ook
nog
in
de
gelegen
heid
zijn,
om
hun
trek
naar
vleesch
in
vol-
doende
mate
te
kunnen
bevredigen,
behoeven
zich
over
hun
aardappel-gebruik
niet
onge-
rust
te
maken;
maar
zij,
die
veel
van
de
door
ons
thans
besproken
vrucht
gebruiken,
mo-
gen
wel
eens
daaraan
denken,
dat
boonen,
erwten
en
de
zoogenaamde
meel-spijzen
verre
te
verkiezen
zijn.
Dat
de
kultuur
van
de
eene
of
andere
vrucht
of
plant
algemeen
is
in
de
eene
of
andere
streek
der
aarde,
is
daarom
nog
altijd
geen
bewijs,
dat
de
verbouwers
en
verbruikers
van
zulk
eene
vrucht
of
plant
het
bij
het
regte
einde
hebben.
KBRMISSBN
EN
MARKTEN.
31
Dec.
Arnhem,
beestenmarkt.
5
Jan.
Mil,
varkensmarkt.
STAND.
BUKGEMLIJKK
GSAVE.
BEVALLEN
:
Paulina
Maria
Ekstijn,
echtg.
van
Gerrit
Korthof,
z.;
Joanna
Henrica
v.
d.
Loo,
echtg.
van
Gerrit
Hagedoorn,
z.
ovEELEDEir
:
Anna
Cath^
Slit,
wed®,
van
Joannes
Franc®.
Geldhof,
71
j.
VELP.
BEVALLEtr
:
Joh''.
Groef,
echtg.
van
Egb®.
v.
d.
Wim,
d.,
Steegschen
hof;
Hend».
Schimmel,
echtg.
van
Petrus
Lamb'.
Jordens,
d.,
Bronk-
horst.
WrCBEK
BEVALLEN
:
23
Dec.
Mevr.
Wierts
v.
Coe-
hoorn,
geb.
Wierts
v.
Ooehoorn,
d.,
Dorpskom.
—
21.
A®.
M^^.
Herckenrath,
echtg.
van
Joh®.
Lam®.
Pallada,
z,,
Dorpskom.
—
24.
A".
M'^.
Dimmers,
echtg.
van
Joh'.
Jansen,
d.,
Woezik.
UDEN.
BEVALLEif
:
Joh".
Maria
de
Wilt,
echtg.
van
Corn®.
Jansen,
d.,
Oosterhei;
Joh".
v.
d.
Bergh,
echtg.
van
Ant®,
v.
d.
Elzen,
z.,
Eikenheuvel;
Hendrica
de
Groot,
echtg.
van
Mart®.
Spierings,
z.,
Moleneind;
Joh^
Hendrica
v.
d.
Bergh,
z.,
Oosterheide;
Joh®.
Segers,
echtg.
van
Mart®.
V.
d.
Steen,
z,,
Hoogstraat;
Megh®.
Habraken,
echtg.
van
Christiaan
v.
d.
Elzen,
z.,
Melle.
OVERLEDEN
:
Hendrina
de
Groot,
echtg.
van
Christ®.
V.
d.
Asdonk,
41
j.,
Bedaf.
OSS.
BEVALtEN
:
H.
V.
Duijnhoven,
echtg.
van
W.
Vos,
Wal,
d.;
J.
Coolen,
echtg.
van
Th.
Reuvers,
Bosschestraat,
d.;
C.
v.
Tilburg,
echtg.
van
C.
V.
d.
Heijden,
Ussen,
d.;
G.
v.
Erp,
echtg.
van
J.
v.
Es,
Heesschenweg,
z.;
P.
Reu
vers,
echtg.
van
J.
Coolen,
Ussen,
z.
OVERLEDEN
:
H.
Verhoeven,
73
j.,
Vliet;
H.
G.
V.
Aarle,
10
j.,
Heuvel;
J.
H.
Wolfs,
11
m.,
Bagijnenstraat.
HOMTE^RRIVIBR
DEMAASTEGRAff.
22
Dec.
8.73
M.
23
„
8.38
24
„
8.04
25
„
7.94
t
AP.
26
Dec.
7.90
M.
f
AP,
27
,
7,75
„
,
„
28
„
7.74
„
,
„
Uiddelb.
ririer$laad5,S0
„
»
n
n
Wsiierhoogte
le
MAASTRICHT
(brug),
27
Dec,
boven
nul;
val
0.09
M.
NYMEGEN,
27
Dec.
8.59
M.
boven
val
0.18
M.
KEULEN,
27
Dec,
was
0.01
M.
1.33
M.
nul;
2.30
M.
boven
nul;
MARKTPRIJZEN
GRAVE,
28
Deo.
Rogge
f
7.60;
haver
f
4.25;,
aardappelen
f
1.90
a
2.75;
boter
f
„.96
a
l.„.
SCHAYK,
27
Dec.
Boter
f
„.94.
CUYK,
27
Dec.
Tarwe
fl2.„
a
13.rogge
f
7.50;
haver
f
4.50;
boter
f
„.94.
MIL,
27
Dec.
Boter
f
,.88
a
1,04.
ZEELAND,
24
Dec.
Boter
f
„.94
a
„.96.
UDEN,
24
Dec.
Brood
f
„.65
de
6
KG.;
bo-'
ter
f
,.94.
NYMEGEN,
24
Dec.
Rogge
f
7.15
h
7.40;
boekweit
f
7.55
^
7.85;
haver
f
3.50
^
4.40;
boter
f
l.„
a
1.08.
TIEL,
24
Dec.
Tarwe
f
9.„
a
13.50;
rogge
f
7.,
a
8.25;
garst
f
6.„
a
7.50;
haver*f
3.50
a
5.25;
duivenboonen
f
8.„
a
9.„j
kroon-erwten
f
14.,
a
15.^;
Kapucijner
erwten
fl5.„
al7.,;
witte
boonen
f
15.50
a
16.50;
aardappelen
f
2.50
a
3.25;
boter
f
1.10
a
1.40;
eijeren,
per
26
"
"
'
20.„;
h
stuks,
f
1.60
a
1.75;
varkens
f
7.
biggen
f
2,50
&,
7.50;
kippen
f
,.50
5,
,.75;
kalkoenen
f
6,,
a
8.,.
ROTTERDAM,
24
Dec.
Aan
de
markt
wa
ren
heden
de
prijzen
van
vee
:
runderen
le
kw.
86,
2e
80
ct.;
kalveren
le
kw.
110,
2e
95
ct.;
schapen
le
kw.
80,
2e
75
ct.;
var
kens
le
kw.
60,
2e
58
ct.,
alles
per
KG.
en
schoon
aan
den
haak
berekend.
—
Boter
le
kw.
f
64,
2e
f
54,
per
vat.
SCHIEDAM,
27
Dec.
Moutwijn
f
11,25;
je-
never
f
16.50;
Amst.
proef
f
17.75.
ANTWERPEN,
27
Dec.
Petroleum.
Markt
vast.
Beschikbare,
loop
der
maand,
Jan.
en
Febr.
fr.
31
Maart
fr.
31.
LONDEN,
24
Dec.
Ter
veemarkt
waren
aangevoerd
:
530
runderen;
10
kalveren;
590
schapen
en
lamm.;:30
varkens.
Prijzen
;
beste
runderen
4.6
a
5.8;
kalveren
5.—
^
6.4
;
scha
pen
en
lamm.
5.6
a
7.—
;
varkens
3.6
&
4.4