Tekstweergave van GRC1906_0331-1_00001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Zater^iag B1 Maart 1906. URAAFSCHE Yoormalig Weekblad voor Oraye en Osistr^eii. AJBONNEMENT^EUS PSR 3 MAAMDSN. ^^lu&aal per we^; Toor 0i«ve 45 cent; frcmco door het geheele E^k 19 Toot Belgi« 60 cent; overige ianden W c«it. Tweemaal per week: Toor Qiave 76 cent; /rancj door bet geh^le Byk K cmt Toor Be^ f 1«— overige knden f l«i5, bi| YewBUfewhitiBg Qtunm«« 7 SSste Jaargmig 2H CMIAIT Yerschgnt elken Woensdag eo Zat^-dtog. PRUS Vao 1—6 reg«ls 86 eeasts, ^ke r^el meer 7 emte; ^oete iMlm, Tignetten, enz. worden berekend naar plaatsruimtt. Advwtmtieii ivkmim ter plaatsing opgegeven, word«i ateom ^maa^ ea Tmaal piaatsUK atodHi 4i>naal in rekeaing gebiadit Bij veelvuldiie plflataiwg beiang. ^ r^it m M abonnement voordeelige overeentenut Brfurifi rooral der bmrm m (^fers, wordt steeds drin^d aaG^volUL Advsitenmn ea «id«»«ktik- Pmsdiv- 9f Vr^a«>morg«B *Wr 9 ure tapwiwlF. ken worden cfti&uws' en tJldvertenfieBlad, C» Uitgever: Firma A. F. Ch VAN DIEEEN, te Graye. AdverteiitieK, ter plaatsKiisr aanjyeboiien in de »if:HS5 COURAMT« of in dc »UDES[SCOE C«U- RA^T« worden voor dciizelfd«"n prijs ia beide nitjfaven gepiaatst. Moderne Godsdienst. II. Zg, die de Kantiaansche leer huldigen, hebben den veranderlflken mensch in zyne plaats gesteld. Ja, dat hebben zg gedaan, de volgelingen van Kant, de mannen van het subjeetiviame, voor wie geen wetenschap bestaat, dan die uit zinnelgke waarneming tot hen komt en voor wie de geopenbaarde God der H. Schriften een gruwel en eene onmogel^kheid was ; zg hebben zijn Gods ­ dienst verworpen om er een menschengods- dienst voor in de plaats te stellen. Maar met het verwerpen van dien God ging gepaard, ja moest gepaard gaan de verwerping der zedeleer, die haar grondslag vindt in dien onvergankelyken Godsdienst, die steunt en gegrondv«st is op de leer, welke de hoogste Wysheid, de onbesmette Reinheid en de volmaaktste Rechtvaardig- heid aan het menschdom heeft gebracht. Neen, aan die zedeleer konden zij zich niet houden, aan de wetten door eene, door hen verworpen Godheid gegeven, wilden zy niet gebonden zyn. Maar zonder zedeleer, ging het toch ook niet. Er was toch iets in het hart van elken mensch dat sprsk van plicht, van eene wet, van verhoudmgen in de maatschappy, van zedelgke voorschriften, waaraan men zich te houden had. En in breede scharen staan zy voor ons, de mannen van het subjectivisme, uit Duitschland, uit Frankryk, uit Engeland, aandragende de nieuwe zedeleer, de nieuwe ethiek, opgediept uit den mensch zelven, systemen, stellingen, voorschriften opge- bouwd door den mensch uit het innerliike van den mensch-zelven. Een volkomen menschelyke zedeleer, zonder hooger begin- sel uit den hemel nedergedaald, eene zede ­ leer, door menschen in elkander gezet en waaraan zy-zelven zich hadden te onder- werpen, maar — dat ging niet — aanzyne eigen hartstochten en begeerten wetten voorschry ven berustend op geen enkel gezag, dan dat der eigen gemaakte ethiek, wat kon daarvan anders terecht komen, dan wat terecht kwam van de moderne weten ­ schap : eindelooze verwarring en bankroet ? Daar verscheen de eenige, de heerlijke, de goddelgke Friedrich Nietsf-he en schept den Uebermensch I Den Uebermensch, den bovenmenschelyken mensch, den Inhaber van alle eigenschappen van den ultra-zede- lijken mensch, het ideaal van de geheele moderne ethiek. En wat heeft deze Ueber ­ mensch voor het menschdomgebracht? Lees, wat de levensbeschri]ver zegt van de laatste dagen van den grooten Nietsche ! Waahoop, ellende, vertwyfeling. De Uebermensch liet zyn schepper in den steek. De moderne ethiek maakt bankroet, gelyk de moderne wetenschap. »Zy hebben den onverander- lyken God verworpen en den veranderlyken mensch in Zyne plaats gesteld.« Er is eene maatschappelyke orde, welke Feuilleton. Daags voor een Iste H. Communie. (Vry naar het Fransch van Jkan der Tourells.) Ze is heel makkelyk te beschryven de kamer, waar we in zyn. 'n Bed, 'n vierkante tafel, vier rieten stoelen en 'n latafel met 'n aardbol er op. Op den schoorsteen 'n vergulde klok, aan den wand twee a drie bonte schilderyen, n vuurwerk op den Eifeltoren, de Vryheid, de wereld verlichtend en andere pakkende voorstellingen van dat slag. Voor't venster zingt een sysje uit alle macht en op de kachel het middageten al even hard ; in hoek rechts begeleidt een naaimachine ze beide pianissimo. Alles kraak-zindelyk. Om kort te gaan, 'n ordelyk arbeiders- hnishouden. »Laat me met rust!« »Maar man . .< — zeg — je —laat—me—met—rust! Versta je ? Lig me niet langer aan m'n bootd te zeuren met je pastoor-praatjes. ooit zet ik 'n voet in hun kerk! Hoor je nou?, »Maar...,.« *Geen maren I Zoo is 't en niet anders 1 hare grondslagen vindt in de Goddelyke wetten en voorschriften. De maatschappe ­ lyke orde wordt verworpen met de verwer ­ ping van den God, die ze schiep. De volgelingen van Kant hebben den menschen-godsdienst gesteld in plaats van den Godsdienst van den eenigen, geopen- baarden God — de moderne ethici hebben eene menschelyke zedeleer en den Ueber ­ mensch gegeven voor de onvergankelyke zedeleer van den Rechtvaardige, — de maat ­ schappelyke orde, berustend op de wetten der Eeuwige Wysheid, moest veranderd worden naar de wetten der moderne zedeleer, en Marx was de man, die de grondvester werd van het socialisme. Want wie mocht denken, dat het socialisme niets anders is dan een atryd voor de gelijkheid en gelyk- waardigheid der menschen, een stryd voor de materieele belangen van den minderbe- deelde tegen den meer gegoede, een stryd van den arbeid tegen het kapitalisme, die vergist zich ten zeerste. De stryd van het socialisme is in de allereerste en voornaamste plaats een stryd tegen God. Het is eene brutale aanranding van de maatschappelyke orde, door God ingesteld, het is het neder-. halen van den God der Veropenbaring en van Zijne leer, om het subjectieve Gods- begrip, dat tot menschen-godsdienst heeft gevoerd, ingang te doen vinden, het is het verwerpen van de Goddelyke zedeleer, om de moderne ethiek toe te passen op de maatschappy, het is eene uiting van den modernen godsdienst. En wat bracht de moderne zedeleer, wat bracht het socialisme aan de menschheid ? Wy menschen, alien wie wy zyn, wy snak ken naar geluk, naar tevredenheid, naar rust. Naar die rast, naar die tevredenheid, naar dat geluk voerde ons de Godsdienst van den Eeuwigen God, van den God van Wijsheid en Liefde, daarheen geleidde ons Zyn reine zedeleer. En waarheen hebben de volgelingen van Kant het menschdom gevoerd ? Ziet om u heen en oordeelt. In de wereld ellende en wellust, aanbidding van het stof, — na dit leven, de vernietiging. De vrouw, afgerukt van het hooge voetstuk, waarop het Chris ­ tendom haar had geplaatst, als de gelyke des mans, als meesteresse des huisgezins, als moeder der kinderen, en nu — men spare ons haar te beschryven met de woor- den der moderne levenswyze. De Kantiaansche wetenschap is opgegaan naar het bankroet: in verval, verwarring onmacht. De moderne zedeleer heeft den mensch alles ontnomen wat hem krachtig maakte en sterk, hem troostte in het lyden, hem voorlichtte naar eene g^lukkige eeuwig- beid — zy heeft hem overgelaten aan zyne hartstochten en wellusten — zy heeft de maatschappelyke orde verbroken en het socialisme, door zyne eigene vaders reeds gevreesd en miskend, dryft den ongelakkige, die daarvan steun en redding verwaclit, steeds dieper zyn ellende tegemoet. »Zy hebben den onvergankelyken God verlaten en den vergankelyken mensch in zyne plaats gesteld,« en de arme mensch ­ heid plukt de wrange vruchten van deze even dwaze als goddelooze daad. Ik laat me niet ompraten, al wordt morgen m'n kind aangenomen. Als je er nog 'n woord over ki&, zet ik jullie morgen alle- bei achter slot. Verstaan ?« By dit dreigement houdt de arme vrouw een diepen zucht in, en om zich goed te houden doet ze of ze met het tipje van haar schort 'n stofje wegveegt van de latafel. Ze heeft zich dan bedrogen .... Vergeefs heeft ze dus gehoopt gehoopt van haar lang vervlogen trouwdag af, dat ze nog eenmaal met haar man een en 't zelfde geloof zou hebben. Vergeefs heeft ze twaalf jaren lang gebeden, geleden en gestreden. Vergeefs is ze al dien tyd 'n trouwe, on- berispelyke moeder geweest, 'n nooit ver- moeide huissloof, 'n altoos teedere, toege- vende levensgezellin, 'nliefdevolletroosteres, 'n wyze, verstandige raadgeefster. Vergeefs heeft ze door vlijt en spaarzaamheid 't huishouden er bovanop gehouden, is altoos vriendelyk, voorkomend en opgeruimd ge ­ weest, en had ze nooit 'n kwaad humeur getoond. En wat had ze er bij gewonnen ? Nu kon ze haar man er niet toe krygen om 't aannemen van z'n dochtertje by te wonen. »Houdt die tranen maar by je asjeblief,« klinkt de barsche stem van den man, »daar ben ik niet van gediend. Trouwens, wat zou 'k er doen in »jou« kerk. Urenlang stommetje spelen en urenlang zitten gapen :E» ja. i>a- voob eene Tentoonstelling op gemeentelijk ad- ministratief gebied, van wege den ItolaMsclien Bond m Geineeiite-AinMeDaren te houden te Amsterdam in 1906. dan vroeger kan seen goed en richtig by- : Toelichting. By het groot belang dat : gehouden bevolkingsregister de kurk, waarop ' de gemeenten hebben bij een goede inrich' Reeds vroeger hebben wij er op gewezen dat de Bond van Gemeente-Ambtenaren het plan heeft opgevat in den nazomer van dit jaar te Amsterdam eene tentoonstelling te houden op administratief gebied. De Gemeentebesturen, die een goeden kyk hebben op de zaak, aarzelden niet geldelijken steun te verleenen, en menig ambtenaar en particulier, die de waarde kennen van een treff'ilyke vergelijking der administration, van een toetsing der ge- volgde methoden, zy hebben hunnen moreelen steun aan het ter uitvoering voorgelegde plan niet onthouden. Niet te begrijpen is het dan ook, dat er Gemeentebesturen en Raadsleden gevonden worden die zich g'-heel onbetuigd laten en stout-weg verklaren, niets te kunnen ver- wachten van zoo'n tentoonstelling en geen heil te zien in het schenken eener bydrage ter verwezenlijking van het plan. Zulke bonding dient veroordeeld en zij die zitting hebben in de Rfgeeringscolleges, welke nog niet ten goeie getuigden, moeten voorden van opwekking spreken en de lauwen aanmoedigen mede te helpen aan de bereiking van het schoone doel: vereen- voudiging U hrenoen^ gepaard aan vollediglieid met vermijding van alien omslag, Wij wenschen den wakkeren mannen alle succes toe op hunne onderneming. AfdeeltHjf Bevolkin?. le. Overzicht van de boekhouding der bevolking in eenige gemeenten. Toelichting. Ten einde te kunnen be- oordeelen welke wyze van bevolkingsboek- houding de meeste voordeelen biedt, zoude het aanbeveling verdienen van enkele ge ­ meenten, waar die boekhouding van de bestaande voorschriften afwijkt, of door ervaring geleerd is aangevuld, de noodige gegevens te bekomen om zich een beeld te kunnen vormen van de daar gevolgde wyze van admiQistratie. PRIJSVEAAft. 2e. In welken zin behooren de voor ­ schriften betreffende de bevolkingsboekhou- ding te worden gewijzigd of aangevuld met het oog op de verschillende statistieken en audere opgaven, die by voortduring van de gemeentebesturen worden gevraagd en de eischen die het algemeen belang kan doen gelden ? Nevens het antwoord over teleggen een ontwerp koninklijk besluit met de daaruit voortvloeiende mcdellen. Toelichting. Waar in de laatste jaren het aantal statistieken van allerlei aard, die door de gemeentebesturen moeten worden opgemaakt, belangrijk is toegenomen, ligt het voor de hand, dat by het bewerken daaryan het bevolkingsregister, zooals dat nu is ingericht, niet altyd een betrouwbaar antwoord geeft en kan geven. Meer nog naar allerhande grimassen, die m'n bloed aan 't koken maken ! Nooit, 'k zou nog liever.« »Maar manlief, je zou toch....« »Zwyg, zegikje! Wat ? Ik'n vrijdenker, 'k zou daar ingaan ? 't Is wel eens ge- beurd misschien, maar dan is t ook voor 't laatst geweest.* En weer was't stil in't vertrek, drukkend, akelig stil, als voor 'n onweer. Na met een harden vuistslag z'n laatste verklaring kracht te hebben bygezet, viel lie man mokkend op z'n stoel en stopt z'n pyp, altoos woest voor zich uitkykend, en begon eindelyk met beide handen onder z'n hoofd, z'n geestelyke lezing uit zyn slecht blad. En zy ? Met de grootste krachtsinspan- ning heeft ze de tranen bedwongen, die haar branden achter de oogleden. Ach, God alleen weet 't, hoe zwaar de slag is, die haar treft. Al zoolang heeft ze gehoopt op het aannemen van haar kind, als 'n drenkeling op de redplank ver in 't ver- schiet. In alle gezinnen toch is 't zoo'n plechtige feestdag. Al sinds maanden heb ­ ben de moeders by haar in de buurt 't over niets anders. Overal de gezinnen in feestelyke stemming. Men noodigt vrienden en familieleden en doet z'n inkoopen en't sneeuwigwitte kleedje der kleine elfjarige koninginnetjes hangt overal te pronk en i de administratie der gemeente grootendeels dryfts worden genoemd. Aanvulling daarvan in overeenstemming met de hedendaagsche toestanden, mag dan ook zeker wenschelyk worden geacht. Voor het best bevonden antwoord wordt een prys van f 25.—, voor het daarop vol- gende een prijs van flO.— uitgeloofd Afdeclinar Bnrjrprlijke Stand. PRIJS VRAAG. le. Imprime's van akten van huwelijks- aangiften, huwelyksafkondigingen, huwe- lyken, geboorten en overlijden. Toetjchting. Het is een feit dat in sommige gemeenten nog akten van d^n Burgerlyken Stand worden gevonden, die zondigen tegen de taal en styl en waarvan de uitdrukkingen zyn ontleend aan de taal van het midden der vorig& eeuw. Om nu ook in dit opzicht eenig frisch leven te brengen, kan kennismaking met deze im ­ prime's wellicht nut stichten. Voor het beste stel wordt een prys van f 5.— toegekend. 2e. Er wordt uitgegeven een boekwerkje bevattende akten van den Burgerlyken Stand, betreffende niet-alledaagsche gevallen. Toelichting. Zeer zeker kan een werkje, bevattende akten uit de practyk als nuttig worden beschouwd. Het verzamelen daarvan zal geen bezwaar opleveren. Aan Ambte- naren van den Burgerlyken Stand in eenige gemeenten zoude het verzoek kunnen worden gericht, afschrift te willen verstrekken van eenige akten opgemaakt in byzondere ge ­ vallen. Met weglating van den naam der gemeente en met wijziging der personen- namen zonden deze dan in boekvorm kunnen worden uitgegeven. Tevens zouden daarin opgenomen kunnen worden eenige akten betreffende ons Vorstelijk Huis. Bedoeld werkje wordt voor da leden van den Bond tegen den kostenden prys be- schikbaar gesteld. Afdeelino: Belastin^en. PRIJS VR A AG. Gevraagd wordt: Een volledige verza- meling van alle registers, kaarten enz. be- noodigd voor het opmaken van een kohier der plaatselijke directe belasting naar het inkomen. Toelichting. Deze gegevens worden ge ­ vraagd met de bedoeling een juist overzicht te kunnen bekomen van de inkomsten van een belastingplichtige en van de bronnen waaruit deze voortvloeien. Het stelsel van schatting dat nog in zoovele gemeenten wordt toegepast, verdient geen aanbeveling en moet zoo mogelyk overbodig worden gemaakt. Aan de verzameling die daarvoor in aan- merking behoort te komen, wordt een be- looning van f 10.— toegewezen. Afdeeliusr FinanciSn. PRIJS VR A AG. Wordt gevraagd eene omschryving van de inrichting van de financieele admini ­ stratie eener gemeente, waaronder het toe- zicht op de geldmiddelen. hier.... Hier, niets dan 'n norsch, onhandel- baar wezen, dat daar zit te kauwen op 't mondstuk van z'n eindje pyp met vloeken en verwenschingen op de lippen. »Beste Vaatje, Onze Lieve Heer heeft me zooeven m'n zonden vergeven, nu kom ik ook u om vergiffenis vragen voor alles, wat ik u heb aangedaan.« Bij deze woorden haar zacht voorbystry- kend als 'n frisch Mei-koetje draaide moeder zich plotseling om. Het kind ligt voor vader op de knieen. En eer de arme, diepgeschokte vrouw woord of teeken heeft kunnen geven begint de kleine opnieuw: iVaatje, Onze Lieve Heer heeft me ook alles wel vergeven, vergeef my nu ook maar alles, wat ik u gedaan heb.« En hy ? Als de bliksem vlak voor hem neergeslagen was, had by niet meer ge- achokt kunnen worden. Wat heeft dat kleine nest daar nu voor een deuntje ? Zeker 'n lesje, haar eerst door die kwezel van 'n moeder voorgezongen! Maar als hy met en verwensching in den mond z'n krant wegsmyt en naar 't kind kykt, kruipt zelf hem iets naar de keel, dat hem knelt, dat hem benauwt en toch heelemaal geen pyn doet, iets dat misschien wel een snik is. Och ja, ze is ook zoo lief nu zijn dochtertje. Neen, zoo heeft hij ze nog nooit gezien ; een zachte glans omspeelt haar lieve kopje, met de gouden lokken omkranst als met ting van de administratie hunner financien, heeft deze vraag alleszins recht van bestaan. Met het oog daarop wordt aan het ant ­ woord dat voor bekroning in aanmerking kan komen, f 40.— toegekend. AfdeeUng: Gem^H'ntebedryven. PRIJSVRAAG. Inrichting van de administratie van een ge me en te b edrij f. Toelichting. Nu de geraeentezorg zich allengs gaat uitbreidpn en f>ok vele kleine gemeenten zich hebben belast met de ex- ploitatie van een of anderen tak van di^nst, terwijl anderen eigen exploitatie in uitzicht hebben, kan kennismaking met de admini- stratieve inrichting van een bedrijf hetzy gasfabriek, waterleiding, telephoon, electri- sche centrale of dergeljjke, nut hebben. Voor deze verhandeling wordt f 10.—< uitgeloofd. Afderlin^ irchief. PRIJSVRAAG. Eene omschryving van de meest practi- sche inrichting der gemeente-administratie, wat betreft indeeling, berging en raadpleging van het nieuw archief. Toelichting. Het is gebleken dat in verschillende gemeenten verscbillende sy ­ stemen bestaan van de agendeering. bewaring en indeeling van ingekomen stukken enz. Wat in de eene gemeente zorgvuldig wordt bewaard, wordt in een andere aan de snip- permand geefferd, terwyl in weer andere gemeenten het opdiepen van een ingekomen of uitgaand stuk veel bezwaren m-ebrengt. Ten einde nu een systeem te bekomen dat doelmatigheid aan eenvoud paart, wordt bovengenoemde omschryving gewenscht. Voor de bekroonde ant woorden worden prijzen van f 25.— en f 10.— toegekend. Algeraeeue Zaken ter opluisterinu-. Straatnaamborden en huisnummerplaatjes. Politiewapenen, kleeding en signaalgevers. Schryfmachines en mechanische schryf- apparaten. Papier- en inktsoorten, met sch^ikuadige verklaringen omtrent duurzaamheid. Complete stellen van drukwerken op ad ­ ministratief gebied (b.v. ter uitvoering van drankwet, leerplichtwet, militie- en land- weerwetten, woningwet, bevolkingsvoor- schriften enz.) Statistieken omtrent bevolking enz. in eenige gemeenten. Boekwerken, tijdschriften, weekbladen enz. op het gebied der gemeente-administratie. Graphische voorstelling van de ontwik- keling van den Bond. Curiositeiten op gemeentelyk administra ­ tief gebied, met name uittreksels uit notulen- boeken en andere schrifturen, teneinde ver- gelykingen te kunnen maken tusschen voorheen en thans. Laiidbouw Kn niek. De varken^liouderij in i^ederfand. O^der bovfisgtaavdm titel i-* Nr. 1 verRchA- -en vaa de verslageB ea mededeeliBgeii 1906 "'i'l nitsraa- t-s*! h(«t d»n*rtcnn«Bf; L'"d- een hwiligen schijn ; door haar heldere kijkers kan men hier zien tot in heur hartje..., en hare stem.... o haar stem, ze heeft een uitdrukking als hy nog nooit gewaar werd, en die nu hem schokt tot in 't Jiepste van z'n ziel. Ze daar zoo voor zich te zien, op haar knietjes zoo engelrein, zoo onschuldig en oprecht, stralend van ongekend geluk, waarlyk dat is hem te machtig. Ze aan z'n hart trekkend, geeft hij haar 'n zoen en zegt: »M'n kindje.... ja.... zeker.... zeker.,.. m'n lief kindje, ik vergeef je.« Maar zy, zich zachtkens los makend uit z'n armen, valt weer op haar knietjes en smeekt met haar mooi stemmetje: »Nu Vaatje, nu moet u me zegenen.« Haar een zegen geven ! Dat is te erg! Een zegen geven, hij de oude priester- vreter. Maar hoe dat lieve kind afstooten, dat daar voor hem op de knietjes ligt ? Toon ontsnapte den ongelukkige twee echte tranen, tegelijk met deze veelzeggende woorden : »Kindlief, 'k ben maar een ellen- deling en toch, ik zegen je !.... Toe vrouw, kom maar weer bij me.< En zoo gebeurde 't, dat men iets te zien kreeg, dat men nooit me^r dacht te beleven namelyk, dat de beruchte H., de vryd ^nker, in een k^rk binn«nging en daar op de knieen bad tot den goeden God. Amy.