Tekstweergave van GRC1939_1118-1_00002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

».r De Internationale toestand IN DE AFGELOOPEN WEEK Het begint er voor de Fiimen steeds meer bedenkelijk uit te zien. Nadat de vorige week een voor beide par- tyen bevredigende opiossing zeer nabij scheen te zijn, zijn de bespre- kingen thans vro onverwacht afge- broken zonder eenig resultaat te hebben opgeleverd. In een onderhoud met verscheidene bui- tenlandsche persvertegenwoordigers heelt de Finsche minister van Buitenlandsche Zaken, Erkko, verklaard, dat het niet waarschijnlijk is, dat de Finsche regeering nog verdere tegemoetkoipingen aan de Russische eischen zal doen. De Finnelizijn thans tot het alleruiterste gegaan. De eisch betreffende een vlootbasis in de Finsche Golf noemde Erkko onvereenigbaar metde belangen van zijn land. lets dergelijks te vragen staat gelijk met een vraag aan Engeland of Amerika om respectievelijk het eiland Wight of Sandy Hook af te staan. Aanvankelijk bestond nog het plan, dat de Finsche delegatie in Moskou zou blijven, daar anders de Russische onderhandelaars in hun vertrek het definitief afbrekenvan de onderhandelingen zouden kunnen zien. Naderhand is men na een telefonisch onder houd met gedelegeerde Tanner van dit plan teru^ekomen en zoo zijn de Finnen met Paasikivi aan het hoofd thans weer in Hel sinki teruggekeerd om nader met de re geering te overleggen. Over de Russische eischen wordt uit Moskou nog het volgende vemomen. Molo- tof heeft van Finland geeischt afstand te doen van de vlootbasis van Hango aan het begin van de Finsche Golf en bovendien het recht om versterkingen aan te leggeni op de eilanden gelegen in het OosteUjk deel van de Golf en in de streek van de Stirsuden, evenals op de eilanden Djorko en Humalioki bij het schiereiland van Karelie. Uit artikelen in Russische bladen blijkt voorts nog, dat de Finnen zeer standvastig zijn en niet van zins zijn om de Russen meer te geven dan de belangen van hun land toestaan. De vastberaden houding van de Finnen is trouwens Zondag in geheel Finland ge- bleken. In alle steden en dorpen heeft de bevoUcing groote betoogingen voor de landsverdediging gehouden. Laatste acte „City of Flint". Bijna zijn we de heele historie van de „City of Flint" alweer vergeten, doch de laatste acte van de niet onvermakelijke geschiedenis vraagt toch nog even onze aandacht. Zooals bekend is het schip in Haugesund, de Noorsche haven, binnen- gebracht en weer in het bezit van de Ame- rikaansche bemanning gesteld. De protes- ten van Duitsche zijde bleven niet uit, doch de Noorsche regeering liet zich daar- door niet beinvloeden en hield voet bij stuk. Zoo is het schip thans weer uitge- varen onder Amerikaansche vlag en daar, blijkens een bericht uit Washington, de Duitsche regeering aan de Amerikaansche heeft medegedeeld, dat den Duitschen oorlogschepen opdracht is gegeven de „City of Flint" op haar thuisreis met rust te laten, zal voorloopig haar naam wel niet meer in de kranten verschijnen. De bom van Munchen. Het was te verwachten, dat de moord- aanslag op Rijkskanselier Hitler te Miin- Een der machtige vuarmonden aan den VVestwall. chen een averechtsche uitwerking zou heb ben en'wie de laatste dagen kennis heeft genomen van den inhoud der Duitsche bla den, die weet, dat de vredelievendheid, althans ten aanzien van Engeland, zeer ver te zoeken is. Men is thans onder leiding van den chef der Duitsche staatspolitie naarstig aan het speuren naar de daders. Resultaten zijn nog niet in details bekend, doch wel weet men te vertellen, dat de sporen naar het buitenland leiden. Gezocht wordt thans naar een arbeider, die in Augustus eenigen tijd in de Biirgerbrau- keller heeft gewerkt en die zeer goed op de hoogte moet zijn met den bouw, de con- structie en de toegangen van het gebouw. Critiek op Churchills rede. Niet alleen van Duitsche zijde is critiek gekomen op de rede van Churchill, doch eveneens heeft de Italiaansche pers met Gayda aan het hoofd den Britschen minis ter van repliek gediend. Zoo schrijft Vir- ginio in de „Giornale d'ltalia", dat Churchills woorden weinig geschikt zijn den werkelijken toestand van het oogen- blik te typeeren. Gayda schrijft, dat Enge land over Italie onjuiste. berichten geeft en dat het dwaas en beleedigend is te ver- onderstellen, dat in Italie ministers zouden bestaan die meer op de hand van Enge land, dan van Duitschland zouden zijn. Van een historisch bondgenootschap tus- schen Italie, Frankrijk en Engeland is geen sprake. Paul Reynaud in Engeland. De Fransche minister van Financien Paul Reynaud, die op het oogenblik voor een bezoek aan den kanselier van de Brit- sche schatkist in Londen vertoeft, heeft een radiotoespraak gehouden, waarin hij zijn bewondering uitte voor de vastbe- radenheid, waarmede het geheele Engelsche volk den oorlog is ingegaan. Moedig heeft het de discipline aanvaard, die noodzake- lijk is in tijden van oorlog. In alle lagen van de bevoiking beseft men, dat de harde noodzaak dwingt tot een vrijwillige krachtsinspanning, welke, gezamenlijk met de offers van het Fransche volk de over- winning tot een feit zal maken. Voorts zeide Reynaud nog, dat de goud- voorraad is toegenomen, daar vele rijken hun geld gerepatrieerd hebben. De mid- delen van de banken zijn door de toe- nemende stortingen van spaargelden aan- merkelijk versterkt. oorlog zonder benzine niet denkbaar. Napoleon, en met hem tal van groote legeraanvoerders uit vroeger eeuwen, be- weerde dat de „zenuw van den oorlog" was : geld, geld en nog eens geld'. Wel is waar blijft het goud, ook in den modernen oorlog, nog steeds een voorname plaats innemen, doch den doorslag geeft thans een andere factor, namelijk : benzine. Van- daar dat voor de oorlogvoerenden een eerste vereischte is; zorg te dragen voor den geregelden aanvoer van benzine en petroleum, Verschillende zeevarende volkeren be- zitten dan ook een kleiner of grooter aan- tal tankschepen; doch Engeland kan zich er op beroemen, de groptste vloot van tankschepen ter Wereld te bezitten. Hun gezamenlijke tonnenmaal bedraagt ruim drie milUoen ton. Hiepop volgt de Ameri kaansche vloot van tankschepen en daarop volgt Noorwegen. j KATHOLIEK WEEKOVERZICHT. Groei van het aantal Katholieken in Sleeswijk-Holstein. In de Duitsche provincie Sleeswijk-Hol stein is het bevolkingscijfer in den loop van een eeuw verdubbeld. Gedurende dezen tijd — zoo concludeerde men bij de laatstgehouden telling — heeft zich het aantal Katholieken verdriedubbeld, het- geen zeker vermeldenswaard is als men weet, dat in deze provincie de bevoiking overwegend Protestantsch is. Spaansche kerksieraden teruggevonden. Ten Zuiden van de Fransche hoofdstad, in het stadje Bicetre, heeft men onlangs niet minder dan tien koffers ontdekt, waarin zich kostbaar materiaal bevond, dat, naar bij nader onderzoek bleek, heeft gediend voor kerksieraden. De klompen goud en zilver in de koffers aanwezig, zijn gedurende den burgeroorlog uit Spanje naar Frankrijk overgebracht. Ook gewijde voorwerpen werden teruggevonden. De keksieraden zuUen naar de Spaansche ker- ken worden teruggebracht en hun vroegere bestemming krijgen. De St. Michael van Breslau acht De parochiekerk Sint Michael te Breslau bestond dezer dagen acht eeuwen. In oor- konden wordt deze kerk voor de eerste maal genoemd in het jaar 1139. Kardinaal Bertram, de Aartsbisschop van Breslau, celebreerde de plechtige Hogmis, opgedragen bij deze gelegenheid. De feestpredikatie werd gehouden door den bekenden redenaar Pater Nicolaas von Lutterotti, geestelijke in de beroemde Silezische Benedictijner Abdij van Griissau. Een Bisschopswiiding met hindernissen. De Jezuietenpater Ignace Ramarosan- dratana is dezer dagen door Z.H. den Paus tot Bisschop gewijd. Mgr. Ramarosandra- tana is afkomstig uit Indo-China en be- hoorde tot de twaalf nieuwgewijde bis- schoppen, onder wie zich vijf kleurlingen bevonden. De wijding van Mgr. Ignace ging niet zonder moeilijkheden gepaard. Want toen de geestelijke op reis naar Europa zou gaan, om te Rome tot monseigneur te wor den gewijd, brak de oorlog uit en het water werd voor de schepen hoe langer hoe gevaarlijker. Had Mgr. Ignace zijn reis enkele dagen uitgesteld, dan was het voor hem in het geheel niet meer mogelijk ge- weest naar Europa te komen. De redder in den nood was de Fransche minister van Kolonien, den heer Mandel, die den pries- ter een vliegtuig ter beschikking stelde, waarmede de geheele reis naar Rome kon worden afgelegd. Maar daarmee wareh de moeilijkheden nog niet ten einde. Ook in Europa wacht- ten hem onaangenaamheden. Het bisschops- ornaat dat hij te Parijs had besteld, kon niet tijdig naar Rome worden afgezonden en aan den vooravond van den wijdings- dag was de bestelling nog steeds niet ge- arriveerd. En daar mijter en herdersstaf geen voorwerpen zijn, die men hier of daar kan koopen of huren, werd de zaak voor den geestelijke werkelijk penibel. Totdat een vriendelijke bisschop ,te Rome woonachtig, Het Portret VAJN DE WEEK Deze week IN NEDERLAND Een woord te rechter tijd. Zeker geen dag te vroeg kwam het Icalme, waardige woord van den minister- president de opgewonden gemoederen van velen in den lande — en ook van talloozen daarbuiten — geruststellen. „Er dreigt geen acuut gevaar", dat was de met klem en overtuiging uitgesproken mededeeling, die minister De Geer in zijn radiorede van Maandagmiddag het Nederlandsche volk in mpederland en kolonien had te doen. Doch daarnaast — en dit is vooral voor het buitenland van belang — liet de minister er geen twijfel aan bestaan, dat de Neder landsche regeering het kracht de maat- regelen voortzet, die de gevaarlijke Inter nationale toestand, welke evenals in 1914 — maar ook niet meer dan toen — een dreiging voor ons land inhoudt, noodzake- lijk maakt. Zoo heeft zich na deze belang- rijke rede veel onrust gelegd. Een regee ring van bekwame mannen waakt voor de veiligheid en onafhankelijkheid van het land; een volk stelt zijn vertrouwen in die regeering. Geen officier gearresteerd. Geen dag te vroeg kwam deze rede, want de wildste geruchten deden begin der week de ronde, die naarmate van officieele wapenen der toekomst. Duidelijker dan ooit heeft de oor log reeds aangetoond, dat het men- schelijk vernuft onuitputtelijk is, waar het betreft het uitvinden van middelen, om den tegenstander te vefdelgen. Thans wordt in alien emst de constructie overwogen van een vliegtuig, dat in de stratosfeer kan doordringen, om van een hoogte van 15000 meter zijn bommen omlaag te werpen, met een snelheid van 600 kilometer per uur. Reeds lang zijn tal van destijds als fantastisch beschouwde denkbeelden van schrijvers als Jules Verne, Bel lamy en Wells in werkelijkheden omgezet. Doch nog staat de techniek niet stil. Veel van datgene, wat men algemeen voor een droombeeld hield. wordt wellicht binnen korten tijd verwezenlijkt. Zoo schreef, kort voor het uitbreken van den wereldoorlog, een bekend deskundige; „Er zijn aan- vallen, waartegen men zich met geen mogelijkheid zou kunnen verdedigen. Wat zou men bijvoorbeeld kunnen uitrichten tegen een bombardements- vliegtuig, dat zijn bommen uit de stratosfeer, van een hoogte van 15000 meter, omlaag liet vallen ? Op dit oogenblik is bedoeld denkbeeld geen hersenschim meer; de grootste tech nic! in alle landen der wereld hou- den zich bezig met de verwerkeiy- king er van. zijde bevestiging noch ontkenning kwam, snel aangroeiden en weldra fantastische afmetingen aannamen. Er zouden officie- ren gearresteerd zijn, het land zou op het punt staan het slachtoffer te worden van een inval door onze Oosterburen — het een was al niet minder verpntrustend dan het ander. Aan de bange vrees en onzekerheid ten aanzien van beide punten is thans — ofschoon wel laat, een einde gemaakt. Minister Dijxhoom deelde in ant woord op vragen hem in de Kamer gesteld, duidelijk en klaar mede, dat geen officier, onder verdenking van spionnage -of soortgelijk misdrijf is gearresteerd; minister De Geer verklaarde, dat de regeering geen enkele betrouwbare inlichting heeft ontvangen, die het geloof aan de door Duitschland gedane belofte, dat de Nederlandsche neu- traliteit geeerbiedigd zal worden, kan schokken en ten overvloede liet de opper- bevelhebber bekend maken, dat alle ge ruchten over arrestaties in het leger vol- komen ongegrond zijn. De yoornaamste verspreiders van deze gevaarlijke geruch ten, zekere hier te lande werkzame cor- respondenten van buitenlandsche bladen, zijn inmiddels door de Nederlandsche auto- riteiten tot de orde geroepen. Zij zullen het onrust zaaien dus voortaan wel laten en anders zal de regeering zeker niet schro- men maatregelen tegen hen te nemen. Waakzaamheid geboden. Dat het er overigens op aankomt, geen oogenblik in waakzaamheid te verslappen, leerde het geval van den „ergens in ons land" gearresteerden spion. Deze man, als Volendammer vermomd, trachtte bij een versterking prentbriefkaarten te verkoo- pen. In gesprek komende met een burger, verried hij zich door zijn accent. De plaat- selijke legerleiding op het verdachte van het geval opmerkzaam gemaakt, liet den man in hechtenis nemen. Bij onderzoek bleek de quasi-Volendammer een geraffi- neerde spion te zijn, die in den rug van zijn pak een fototoestel had verborgen, waarvan de ontspanner uitkwam in een van de knoopen van zijn buis. Zijn belang- stelling voor de militaire werken in ons land zal hem waarschijnlijk nog wel be- rouwen. De auto-looze Zondag van de baan. Voor de automobilisten en motorrijders bracht deze week goed nieuws; het rij- verbod voor auto's en motorrijtuigen op Zon- en feestdagen wordt met ingang van a.s. Zondag opgeheven. Er is de laatste weken voldoende benzine aangevoerd, om dit mogelijk te maken, maar dat wil nog niet zeggen, dat men nu maar raak kan rijden.Spaarzaamheid in het benzinegebruik blijft geboden. Alleen in noodzaak zal men auto of motorrijwiel mogen gebruiken en dan nog moet zooveel mogelijk vervoer in een auto worden gecombineerd. Dat groote snelheid het benzineverbruik noodeloos opvoert, wordt ten overvloede door de re geering in herinnering gebracht. Bindende voorschriften worden voor een en ander niet gegeven, maar wel staat de stok ach- ter de deur : als het publiek zich niet naar de wenschen der regeering gedraagt, zal er benzinedistributie komen en dan is men nog verder van huis, want die maatregel. zoo waarschuwt de minister van Econo- mische Zaken, zal in de praktijk ongetwij- feld stroef werken. Zuinig met benzine zij dus het parool, dan behoeft er geen nieuw distributie-artikel bij te komen. Een uieuwe brug in „Waterland". Water land is ons land van oudsher ge- weest en daardooi rijk aan bruggen. Edoch, voor het niodeme verkeer nog niet rijk genoeg. Tal van nieuwe bruggen zijn in de laatste jaren, deels in samenhang met de verbetering van het wegennet, tot stand gekomen. Thans is er weer een vol- tooid. Als schakel in rijksweg no. 15, den in aanleg zijnden verkeersweg door de Betuwe. werd te Alblasserdam met eenige plechtigheid de nieuwe rolbasculebrug over de Noord voor het verkeer opengesteld. In haar soort is deze brug de grootste van Europa. De vaste hoofdoverspanning ervan, die 185 m lang is, is op een na de grootste van ons land; zij wordt slechts overtroffen door die van de Waalbrug te Nijmegen. Een indrukwekkend bouwwerk is ons land in deze brug rijker geworden. de vereenigde staten als achterland. Een belangrijk voordeel voor de Geallieer- den is, vooral op het gebied van den lucht- oorlog, gelegen in de wijziging van de Amerikaansche neutraliteitswet. Engeland is reeds eenige maanden bezig met de kleine Canadeesche vliegtuigindustrie uit te breiden, om zoodoende te kunner be- schikken over een vliegtuigindustrie, die geheel veilig is voor vijandelijke luchtaan- vallen. Een dergelijk proces gaat echter De Wereld IN KAART EUROPA'S kust versperd. De afkondlglng van d? gewijzigde neu traliteitswet en het opheffen van het wapenambargo der Vereenigde Staten heeft voor de Amerikaansche reederijeri groote gevolgen gehad. In de eerste plaats mogen MR. E. N. VAN KLEFFENS. De Nederlandsche bewindsman, van wlen de toekomst van ons land voor een groot deel afhangt, is mr. E. N. van Kleffens, minister van Buitenlandsche Zaken. De vorige week deed hij van zich spreken door het bij de Memorie van Antwoord op de begrooting van zijn departe- ment gevoegde Oranjeboek, waarin de heer Van Kleffens een opsom- ming gaf van alle door de regeering genomen maatregelen voor de hand- having van onze neutraliteit en onze buitenlandsche belangen. Mr. van Kleffens, die binnenkort vijf en veertig jaar wordt, is 17 November 1894 te Heerenveen ge- boren. In 1918 promoveerde hij te Leiden op de dissertatie „De inter- nationaalr echtelij ke betrekkingen tusschen Nederland en Japan". In 1919 werd mr. Van Kleffens aan- gesteld bij het Volkenbondssecreta- riaat, in 1921 ging hij over naar het secretariaat van de directie der Koninklijke Shell te Londen en in 1922 trad hij in dienst van het de- partement van Buitenlandsche Zaken. Aanvankelijk werkte hij op de af- deeling juridische zaken, doch na derhand volgde zijn benoeming tot chef van de afdeeling dipomatieke zaken. In November 1938 was er sprake van, dat mr. Van Kleffens tot bui- tengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Bern benoemd zou wor den. Deze functie heeft de bewinds man echter nopit bekleed, daar het landsbelang hem tot een hppger ambt riep. den jpngen geestelijke hielp dppr hem de pntbrekende mijter en staf te leenen. Op die manier kon de priester tpch aUe wij- dingsplechtigheden medemaken, al was het dan ook niet in zijn eigen feestomaat. Amerikaansche schepen de vaart op Europa practisch opgehouden heeft te bestaein. Slechts ten Noprden van Bergen in Noor- wegen en ten Zuiden van de Kanarische eilanden voor de Afrikaansche kust is de tpegang tpt de wateren geheel vrij. Een gedeeltelijk versperde zpne geeft tpegang tpt de Straat van Gibraltar en de Middel- landsche Zee. Dit gebied is slechts toe- gankelijk vppr die Amerikaansche schepen, die geen gpederen vopr oprlpgvperende landen aan boprd hebben. Opk de wateren rpndpm Engeland en lerland vallen birmen de grpote sperzpne. TIPS ijsland, Trondhjen VRIJE ZONE SPER ZONE BEPERKTE ^ \/RIJE Z6NE J (alleen naar niet oorlog VOERENDEn) Italie's nleuwste slagschip, ...e 35.000 tons metende „Iinpero", voor de tewaterlating op de helling te Genoa. SPER ZONE Kanarische = eil. ^ o ^ a VRIJE ZONE de door de geallieerden In Amerika ge- Kochte wapenen niet vervoerd worden door Amerikaansche schepen en in de tweede plaats heeft president Roosevelt in een proclamatie sperzones voor de vaart op Europa afgekondigd. Op bijgaand kaartje zijn deze zones at- gebeeld en men ziet emit, dat vopr de Dat deze nieuwe maatregel in Ameri- kaansctie reederskringen niet in goede aarde is gevallen, blijkt uit de protesten, weike op het Witte Huis zijn ingediend. Alle lijndiensten en de geheele wilde vaart zijn stilgelegd. Slechts op Zuid-Amerika is de vaart, door het verdwijnen van de Brit- sche bopten, veel levendiger gewprden. iangzaam. Thans kunnen de geheele Ver eenigde Staten in dit ppzicht als geaUieerd achterland wprden beschpuwd. Een mpei- lijkheid blijft natuurlijk pm de daar ge- kpchte (en cpntant betaalde !) toestellen in Europa te krijgen. Allereerst kan dit na tuurlijk geschieden dppr gedempnteerde tpestellen per schip te vervoeren, hetgeen echter veel scheepsruimte vraagt, mede aan ooribgsschepen voor het cpiivppieeren. Voorts blijkt men dit bezwaar te willen oplpssen, dppr in Canada pp grppte schaal vliegers pp te leiden, die de tpestellen kant en klaar naar Eiuropa zullen vliegen. I -il -1-. EVi 25 ( Verve H. Mat In di< gelijker aan ear op zijn ste var wassen, en het des hei telen. Het rijl dat ear maten gezuurc in gelij Hij nie den, w „Ik zal en ope grondvi Vo( Mit ger 3e Pre fee UIT In Slaligm Kerk mosteri komst werd mensel Kerk v tensiav eenvou worden Woeste ter lie): De 1< doortrr lang 0 hartan zuurdei Het overd. H. Gel Duize] 1 gelegd een bii Tal proph men 1 zijn re. Doch t staan heersci mensci Christf tyden!