Tekstweergave van UDC1910_0730_00005

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Zaterdttg* 80 Julif^DKl 16de Jaargang Nr. 58. VDEISCHE COIRAIT :T ukm VAN a&TSHsm;.. Nieuws- en AdvertentieUad voor nden, Veghel, Erp, Boekel, Gemert en Onstraken. ABONKEMENTSPHIJS EENMAAL PER WEEK; SO cent per kwartaal of f 3.— per jaar, voor't Buitenlarid f 3.80. TWEEMAAL PER WEEK: • >2^3 cent per kwartaal of fit,— per jaar, voor't Buitenland f0,4O« . sABONNEMENTEN en. ADVERTENTIEN worden dagelijks aangenomen bij den Boekhandelaar RUD. van der HEIJDEN te C/den, het POSTKANTOOR UDEN en bij de UITGEVERS. DRUKKERS-UITGEVERS : Gebrs. VERHAAK, te Grave, (Firm a A. F. G. VAN DIEREN), aan wien men brieven, enz. de Courant betreffende, gelieve te adres- seeren. Advertentien en andere stukken worden uiterlijk Dinsdag- of V>-^'^/flj§--morgen O uur ingewacht. Duidelijk schrift, vooral der namen en cijfers, wordt steeds dringend aanbevolen. PRIJS DER ADVERTENTIEN; . Van 1-5 regels 35 cents, iedere regel meer T cents; groote letters, vignetten, enz. worden berekend naar plaatsruimte. Advertentien, driemaal ter plaatsing opgegeven, worden slechts tweemaal en bij zevenmaal plaatsing slechts viermaal in rekening gebracht. Bij veelvuldige plaatsing belangrijk rabat en bij abonnement voordeelige overeenkomst. Tweede Blad. Bezoelit de Sociale Wget Dat kan niet genoeg herhaald worden, dat moet de lenze zijn yan al onze Plaat- selgke Comite's en van al onze Propagan- disten, gedurende de weken die nog aan 14 Augustus voorafgaan. »l}ezoekt de Sociale Week!^ moeten wfl herhalen voor onze Onderwijzers, die tijdens de Sociale Week vacantie hebben. Want het is onmogelijk cm een deel van zijn vacantie aangenamer, nuttiger en van meer beteekenis, voor het volgende leven door te bresgen dan door een bezoek aan de Sociale Week. En, wie komt sociale kennis meer te pas dan een onderwyzer ? Hy is toch voor een niet gering deel de- opvoeder van het komende geslacht, de opvoeder van het Volk 1 Uit den aard zgner betrekking komt hy veel in aanraking met het volk. Hjj kent van zeer nabg de nooden en behoeften van het volk, tenminste hij'kan die heel gemak- kelijk kennen, als hij slechts oog heeft voor den geestelgken en lichamelgken toe- stand van het volkskind, hetwelk hy dage- Igks voor zich ziet. Zyn door die dagelijksche aanschonwing niet vele Openbare Onderwgzers tot het Socialisme gebracht? Zyn zg niet gewor- den de beste propagandisten van de S. D. A. P.? Ongetwgfeld heeft daar ook veel toe hij- gedragen hun levens- en wereldbesehou- wing, het ongeloof waartoe niet weinigen zijn vervallen. De giftige Socialistische Pers vond bij hen een welbereide bodem. Maar ook het waarnemen van het leven, zooals het zich afspiegelt in het volkskind deed het z^ne. onzd Onderwgzers daar ongevoelig voor. Het antwoord luidt beslist ontkennecd. Hun arbeid, in hun vrye uren besteed in allerlei functie's voor de A,rbeidersbevreging, Sociale Cursus, Propagandaclubs (hetzfl po- litieke of sociale) Drankbestrgding, enz. ge- ven daar een antwoord op. Neen, ook onze Onderwgzers leveu mee, met heel hun ziel met heel hun hart. En goed onderlegd kunnen zg in dit opzicht zooveel doen. Want »de Meester» heeft in, dorp en stad nog altgd een groo- ten invloed. Daarom dan »Onderwgzers, bezoekt de Sociale Week!» Gg kunt er een schat van kennis op- doen, die gij vruchtbaar kunt maken in de plaats uwer inwoning. Gij die hoofden en de harten vormt van het.kleine volkje, gg kunt ook de wegwgzers zgn op menig ge- bied van de grooten. En in den tyd waar- in het volk zooveel behoefte heeft aan voor- lichting, zoo'n krachtig verlangen open- baart naar kennis, kunt gy vooral zooveel doen. Maar als gy wat wilt doen doe het dan goed. En als gy iets goed wilt doen, moet gfl weten hoe gij het moet doen. En daar- Feuilleton van „Het Land van Ravenstein." Liefde of Geld. 6) / Met de gewone eigenzinnigheid van be schonken menschen weigerde hij alle verdere opheldering, Johannes geloofde, dat de man er waarschijnlijk ook geen kon geven, en deze hinderde hem minder door hetgeen hij zeide dan door zijn luide spreken. Johannes was blij, dat de man eindelijk voor zijn woning stond. Deze trachtte de deur te openen, maar kon niet met den sleutel terecht. Het kostte eerst nog moeite, voor Johannes den sleutel in handen had en de deur voor hem opende. Eindelijk was de man in huis en Johannes wilde juist zijn weg vervolgen, toen uit een herberg aan de over- zijde eenige kerels naar buiten stormden, die met woeste bedreigingen op hem toeliepen. Het raadzaamste was hen tevermijden. Hij sloeg daarorri snel een smal zijstraatje in, waardoor hij in weinig minuten een groot plein kon bereiken en tevens zijn weg aan- merkelijk kon bekorten. Doch nauwelijks had hij eenige schreden. gedaan, of zij waren hem op de hielen. „Blijf staan, smeerlap! Daar hebben wij den schurk!" brulden zij. Het was daar bijna geheel donker; hij be- tee moet gy de sociale verhoudingen ook in hare onderdeelen kennen. Die kennis kunt gij opdoen in boeken, zeker. Maar beter kunt gy Z3 leeren uit de practische toe- lichting die de sociale week U wel, het boek U altyd niet geeft. De kennismaking met onze sociale wer- kers uit alle deelen van het land, heeft ooli zgn bekoring en zyn waarde. Ook dat ver- sterkt en geeft vertrouwen. Daarom, »bezoekt de Sociale Week!» YadirkndslisMa an ds Bysondars Ondsrwgssrs» Dat de byzondere onderwyzers met klem en nadruk zich in dezen tijd uitspreken voor de aankweeking van vaderlandsliefde en nationale gevoelens in de school, — dat zij er op staan om uitdrukkelyk van hun liefde, eerbied en trouw jegens onze be- minde Koningin en haar vorstelijk geslacht te getuigen, dat is natuurlyk en verklaar- baar. Het Bizonder Onderwys, dat steunt op eerbied voor God en derhalve ook op eer ­ bied voor het door God ingestelde gezag, wenscht tegenover de schrille nitingen van revolutie en zoogenaamde »politieke neu- traliteit* uit het kamp der openbare onder ­ wyzers vernomen, nog eens uitdrukkelyk te doen zien, dat een bizonder onderwijzer als zoodanig de school beschouwt als een plaats waar eerbied voor het gezag en liefde voor het Vorstenhuis moeten worden ge- kweekt. ' De Protestantsch-Christelyke onderwg^ zers hebben dit met nadruk uitgespoken door hun grdote betooging op het Loo, en ook de Katholieke onderwyzers ten onzent heb ­ ben onlangs op zeer hoofsche doch niette- min duidelyke wyze gemanifesteerd in de- zelfde richting. Dat is geschied op de vergadering van de Katholieke hoofden van schoien in het Bis- dom Haarlem, dezer dagen daar ter stede gehouden, — en daar in de courantversla- gen dier vergadering dit onderwerp niet geheel tot zyn recht is gekomen, dunkt het ons nuttig en noodig, hier nog eens afzohderlijk de aandacht erop te doen vallen. * * * Een der onderwerpen, te dier vergade ­ ring behandeld, was eene bespreking over de wijze waarop de Katholieke School kan opleiden tot maatschappelyke deugden als vooral den eerbied voor het gezag, vader ­ landsliefde, enz. De beer Van Veldhoven leidde deze be ­ spreking in en vond daarby ook aanleiding de noodzakelykheid aan te toonen van krachtige bevordering der Oranjeliefde en eerbied voor onze Vorstin door middel der Katholieke School. Deze bespreking: de keuze van het on ­ derwerp en het plaatsen ervan op de agen ­ da dezer vergadering allereerst, was reeds een zekere manifestatie van eerbied en trouw, door onze Katholieke schoolhoofden afgelegd. Als zoodanig werd een en ander dan ook opgevat, en in verband met de strooming die in de openbare onderwyzerswereld gaat, was de inleiding en discussie over dit on ­ derwerp reeds teekenend genoeg. Doch nog meer en sterker is de zaak , op de voorgrond gebracht door de toe- spraak, die de HoogEerw. Deken van Haar- lem aan het slot der vergadering tot de ! Katholieke schoolhoofden richtte. I Zijn HoogEerw. wees daarby in een j schitterende improvisatie op de taak, die de Kath. school ten bate van het komende geslacht en voor het vaderland te vervullen heeft. Hy ging de historic na en sloeg een voor een de geschiedbladen open om aan te tooneil dat de Katholieken steeds zyn geweest en gebleven goede vaderlanders, ondanks druk en vervolging zelfs krachtige verdedigers van de onafhankelykheid, stry- ders voor eigen land en vryheid, zelfs als deze door Katholieke vorsten of mogend- heden werden bedreigd ; En zooals het was in het verleden, zoo is het ook nu nog. .De Katholieken scharen zich om de trap- pen van den troon, en ook als Katholiek zyn wy de verdedigers van het gezag, ver- persoonlykt in onze geliefde Koninginne! De Hoogeerw. spreker deed uitkomen, dat de Katholieke school, die den kinderen niet all een kennis heeft by te brengen, maar de kinderziel ook heeft te vormen voor de toekomst, zoo heel veeil doen kan ten gunste van vaderlandsliefde, van den eerbied voor het gezag en voor de Draag- ster daarvan, — en dat het ook een dure pliaht is voor de Katholieke Onderwyzers, in deze richting te werken. Ten slotte werd, als duidelijk bewys dat de Katholieke^ ^schoolhoofden ook in dit opzicht de »neutraliteit» ten eenenmale verwerpen, op voorstel van den HoogEerw. deken een telegram aan onze geerbiedigde Koninginne gezonden, waarop de voorzit- ter, de heer Van Gemert, later een vrien- delyke dankbetuiging mocht terug ont- vangen. * Het schynt ons goed, deze, eenigszins als sprekende betooging verloopen discussie en verdere bijzonderheden hier nog eens te pnderstrepen, De vereeniging van katholieke school ­ hoofden heeft, meenen wy, uitstekend be- grepen dat zulk een kalme, waardige, maar niet minder duidelyke betooging nu juist op hare plaats was. En wy gelooven, dat het goed iste con- stateeren, hoe op hetzelfde oogenblik dat door allerlei radicale en socialistische ele- menten in de onderwyzerswereld het gezag wordt geminacht en een duidelyke bewe- ging gaande is om de school niet meer als kweekplaats van patriotisme maar als een verkapte leerschool voor antidynastieke en anti-vaderlandslievende propaganda te gebruiken — hoe op datzelfde oogenblik de katholieke hoofden van schoien openlgk en ten innigste hunnen eerbied voor het vader ­ land, voor het vorstenhuis en de Koningin hebben geuit en openlyk het hebben te kennen gegeven, dat ten onzent de Katho ­ lieke school is en zal blgven de plaats waar de kinderen, het volk der toekomst, naast kennis en kunde ook leeren zullen eer ­ bied voor God en trouw aan het w^ttig gezag! greep, dat hij een font had begaan, door dit nauwe zijstraatje in te slaan, want hij kon hier moeilijker ontkomen dan ergens elders; misschien luisterden zij naar een verstandig woord, blijkbaar toch vergisten zij zich in zijn persoon. Hij bleef daarom staan. Oogenblikkelijk omringden ze hem; het regende stok- en vuistslagen op hem, voor- dat hij een woord met hen kon spreken. Woedend stiet hij den naastbij zijnden man terug; de beschonkene tuimelde omver en sloeg met zijn hoofd tegen de straatsteenen. Een tweede bespringer wierp hij eveneens terug. Op dat oogenblik klonk hetfluitje van een politie-agent aan het einde van het straatje. Johannes wenschte niet gaarne vechtende aan- getroffen te worden, vooral niet in dit slecht befaarpde straatje^ De kerels liepen weg, zij waren met hun vieren. Ook hij trachtte in de schaduw der huizen te ontkomen; van alle kanten hoorde hij een beantwoordend gefluit van toesnel- lende politie-agenten. Met een verlicht hart wilde^hij juist het plein opgaan, toen hij door een riachtwacht werd staande gehouden met de woorden : »Hait! Wie ben je?" vZoo, Korvel, - ik ben het, Burgman, je kent me wel!" «Ah, mijnheer Burgman! Qaai u gerust uw gang." Zoodra Johannes op zijn kamer was en licht aangestoken had, keek hij in den spiegel. Ja, hij bloedde; —- dat had hij dadelijk wel gedacht, toen hij dien slag met den stok kreeg Woedend op dat ruwe gespuis, boos op zich-zelven, ging hij te bed. Vreemd toch, - hij dacht aan Lina. Als zij eens wist, dat hij zoo laat thuis kwam. En terwijl hij zich ver- wonderde over dezen eigenaardigen loop zijner gedachten, herinnerde hij zich ook met eenige bevreemding, dat hij'meermalen aan haar dacht op dezelfde manier: Als Lina wist, dat je dit of dat deed ! Zij was zoo goed voor hem geweest! En nu herinnerde hij zich nog iets telkens, als hij in Marie iets opmerkte, dat hem niet be- vie!, had hij met zekere vreugde tot zich zelven gezegd; Dat doet Lina niet! - Och ja, als Lina geld had! Maar zij was zoo arm als hij zelf, „lk zal er nu een eind aan maken, aan dat spel met Marie; zij mocht er anders boos om worden!« Met deze gedacliten sliep hij in. Toen hij den volgenden morgen ontwaakte, was hij lang niet frisch, te meer, daar de pijn aan zijn hoofd hem de nachtelijke aan- randing in herinnering bracht. Voor wien zouden die kerels hem wel gehouden heb ­ ben ? Hoor ! daar werd geklopt. Wat is dat ? Twee politie-agenten ? Daar hebt je 't al! „Mijnheer Burgman !« riep de oudste. „Wel, wat is er ?" „Wij komen wegens die vechtpartij in Spooiweg-aliGnfleiDentshaften, 1°. Met ingang van 1 Januari 1911 zul- len in de plaats van de abonnementskaarten voor alle lynen en van de groepenkaarten, thans verkrygbaar gesteld door de S.S. Maatschappy en de N. 0. S., slechts wor ­ den afgegeven : a. Algemeene abonnementskaarten, geldig op alle in Nederland gelegen lynen der Maatschappy tot Exploitatie van Staats- spoorwegen, der Nederlandsche Centraal Spoor Weg-Maatschappy, der Hollandsche IJzeren Spoor weg-Maatschappy en der Noord-Brabantsch-DuitscheSpoorweg-Maat- schappy en kostende voor een tot twaalf maanden achtereenvolgens voor elk der drie klassen: le klasse f50, f90, f 130, fl70, f210, f250, f290, f 330, f 370, f 410, f 450, f 480. 2e klasse f 88, f68, f98, f 128, f 158, fl88, f218, f248, f278,f308,f 338,f360. 3e klasse f 25, f 45, f 65, f 85, f 105, f 125, fl45, fl65, fl85, f205, f225, f240. b. Groepenkaarten, geldig op de lynen van,de tegenwoordige Groep la der S.S. bene- vens op de lijnen Delfzyl—Assen—Stads- kanaal—Goevorden—Marienberg—Zwolle— Almelo en kostende voor een tot twaalf maanden achtereenvolgens voor elk der drie le klasse f48, f80, fll2, f 144, f 176, f208, f240, f 272, f 304, f 336, f 368, f 390. 2e klasse f36, f60, f84, fl08, fl32, fl56, fl80, f 204, f 228, f 252, f 276, f 290. ■3e klasse f24, f40, f56, f72, f88, f 104,^f 120, f 136, f 152, f 168, f 184, f 190. c. Groepkaarten, geidig op de lynen van de tegenwoordige Groep Ila der S.S. en kostende voor een tot twaalf maanden ach ­ tereenvolgens voor elk der drie klassen : le klasse f 50, f84, f 118, f 152, fl86, f 220, f 254, f288, f 322, f 356, f 375, f 390. 2? klasse f38, f63, f89, fll4, fl40, f 165, f 191, f 216, f 242, f 267, f 280, f290. 3e klasse f 25, f 42, f59, f76, f 93, fllO, f 127, fl44, f 161, f 178 fl85, fl95. 2°. Houders van abonnementskaarten, afgegeven volgens het tegenwoordige tarief voor abonnementskaarten, zullen ook na 1 Januari 1911 het recht behouden den gel- digheidsduur van hunne kaart te doen ver- lengen overeenkomstig het bepaalde sub 25' van genoemd tarief. De nieuwe kaart, welke by de verlenging wordt afgegeven, zal geldig zyn voor dezelfde lynen als de kaart, welke wordt teruggeven. 3° elke houder van een abonnements- kaart, afgegeven volgens het tegenwoordige tarief, zal in 1911 het recht hebben die kaart in te wisselen tegen een kaart, als boven bedoeld sub 1 a, b of c. Daarby zal de gelds waarde van de terug te geven kaart in mindering worden gebracht van den prys van de verlangde abonnements- kaart. Deze geldswaarde zal zyn de prys, betaald voor de kaart, verminderd met den prys, welke voor een soortgelyke kaart over de verstreken maanden versehuldigd zou zyn geweest. 1° Voorbeeld : lemand heeft een abon- nementskaart 2e klasse voor groep la der S.S. geldig van 1 Juli 1910 tot 1 Juii 1911, en wenscht deze op 1 Januari 1911 in te wisselen tegen een algemeene abon- nementskaart 2e klasse voor 9 maanden. Hy heeft voor zyn groepenkaart betaald f 220. De prys, voor een soortgelijke kaart over de verstreken 6 maanden (1 Juli 1910 tot en met 31 December 1910) versehul ­ digd, zou hebben bedragen f138, zoodat de waarde van de groepenkaart op 1 Janu ­ ari 1911 nog bedraagt f 220 — f 138 is f 82. Dit bedrag van f 82 wordt in mindering gebracht van den prys van de verlangde algemeene abonnementskaart ad f278, zoo ­ dat nog moet betaald worden f278 — f82 is f 196. 2® Voorbeeld : lemand heeft een abon ­ nementskaart 2e klasse voor groep la, der S.S. geldig van 1 Maart 1910 tot 1 Maart 1911, en wenscht deze op 1 Januari 1911 in te wisselen tegen een algemeene abon ­ nementskaart. Hy heeft voor zgn groepenkaart betaald f220, De prys voor een soortgelyke kaart over de verstreken 10 maanden (1 Maart 1910 tot en met 31 December 1910) ver ­ sehuldigd, zou eveneens f220 hebben be ­ dragen, zoodat de geldswaarde op 1 Januari 1911 nog bedraagt f 220 — f220 is fO, zoodat niets in mindering kan worden ge ­ bracht en voor de verlangde algemeene abonnementskaart de voile prys is te be- talen. Landbouw-Kroniek. iofzan? op kali. Naar aanleiding van de gratis-kunstmest- reclame, die de kranten, misschien onwetend, maken, door geregeld sterk uitgesproken reclame artikelen van betaal- de propagandisten (van het kaly-syndicaat in de eerste plaats) in hare kolommen op te nemen : Kali zingt haast iedere krant In ons lieve Vaderland Zonder kali, heet 't daar Stond het met den landbouw naar Kali geeft een wonder kracht, Oogsten, menschen, 't is een pracht; Mangels — trekt maar uit den grond; Piepers — honderdduizend pond ; Haver, rogge, gerst — als riet Met korrels, als je nergens ziet. De appelboom staat jaar op jaar Met mudden gave vruchten klaar; En kers en pruim, 't is zeker waar — De tak breekt af — van ooft te zwaar Pramboos en bes, 't is heusch een pracht; De kali gaf die ryke dracht. Ook groenten wassen wonderbaar De markt wordt overstelpt zoo waar! Het gras groeit hoog, geeft massa's hooi, De weide lykt wel eens zoo mooi, Het vee krygt botten, zwaar ea sterk, De paarden doen veel beter werk, Het varken wordt niet kreupel meer, De kippen leggen vroeger weer. En't schaap, dat gras van kali eet 't Is zeker haast, dat 'tkwartjes zweet, De vorst verdraagt het koren best Als 't land met kali is bemest. den afgeloopen nacht. U moet mee naar't bureau." ,;Moet ik mee? Waarom?" «y moet in verhoor genomen worden; ik hoop, dat het beter afloopt voor u, dan er nu in te zien is." Beter afloopt? Zoo erg is het niet!" uToch wel I Wij moeten u arresteeren, de man is dood!« »Arresteeren ? Dood ?" - Johannes ver- schrikte, zonder nochtans ernstig te denken aan hetgeen volgen zou. ,;Maak u maar niet ongerust! Het was uit noodweer, dus....." „lk weet nergens van! Wie is er dan dood ? Ik heb het toch niet gedaan. ' Ik zag die kerels wegloopen, vier mannen waren het! Zij vielen over me, kijk eens hier!" En hij liet de bloedige buil aan zijn hoofd zien. „Kom maar mee, mijnheer Burgman; - daar kan u later wel over spreken. Het is een miserabele zaak, dat de kerel dood is!" Het was, of Johannes' hoofd zou bersten; met beide handen hield hij het vast. wGroote God ! Is hij dood ? Ik heb het niet gedaan!" riep hij buiten zich-zelven, en teikens herhaalde hij; «Ik heb het niet ge ­ daan." „Natuurlijk, niet met opzet! In zeker op ­ zicht is het een geluk, dat u zwaar beschon- ken was!« «Ik was niet dronken. Ik weet heel goed...." „Dan kan ik u niet helpen. En kom nu maar mee, dat is op het oogenblik de hoofd- zaak!" sprak de politie-agent boos, daar hij zijn goede bedoeling zoo geheel verkeerd zag opvatten. ,/Over de openbare straat ?" vroeg Johan ­ nes met schrik. „Met u mee? Maar ik be- zweer u, dat ik " ija, dat helpt niet, vooruit maar!" klonk het scherp. In zijn verwarring dacht hij er niet aan een rijtuig te nemen. Zoo legde hij dan den langen weg naar het politiebureau te voet af. Bijna krank- zmnig van angst, dacht Johannes, dat het onmogelijk waar kon wezen. Bij mijnheer Aalders was de ontsteltenis niet minder groot, toen men het gebeurde vernam. Eerst deed Marie niets dan' klagen en weenen, later veranderde haar droefenis in tdorn. De eerlooze vent! Haar zulk een schande aan te doen! Zij zou met hem getrouwd zijn, zeiden de menschen. Maar de Hemel beware haar! Hij had wel moeite om haar pdaan, en haar papa had aan hem een goeden knecht, en om deze reden moest zij hem wel voorkomend behandelen, nu haar papa zelf met kon meewerken; — maar met hem trou- wen ? Met hem ? Neen, ze had er zelfs niet aan gedacht. Den ganschen dag had mijnheer Aalders A koopers. Terwijl mijnheer Aalders met droefenis verzekerde, dat Burg ­ man een brave kerel was, die nooit twisrte,